Kanadı Noktalı Sirke Sineği, çok önemli bir karantina zararlısıdır. İlk kez 1980 yılında, Hawaii’de tespit ve kaydı yapılmıştır. Sonrasında Kanada, Meksika ve Brezilya’da tespit edilmiştir. Asya kökenli bir zararlı olup Çin, Rusya, Hindistan, Japonya, Kore, Tayvan, Pakistan ve Tayland’da mevcuttur. Son yıllarda Avrupa’da da rastlanmıştır. Türkiye’de çok sınırlı bir alanda,  Ege Bölgesi’nde, Karabük’te ve  Amasya’da kiraz bahçelerinde görülmüştür.

Bilimsel İsmi : Drosophila suzukii

Konukçuları 

Polifag bir zararlıdır. Kiraz, yaban mersini, erik, armut, şeftali, elma, nektarin, üzüm, Trabzon hurması, çilek, incir ve kivi konukçuları arasındadır.

Kanadı Noktalı Sirke Sineği Biyolojisi

Uygun şartlar oluştuğunda, yılda 7 – 15 döl verebilen sineğin hayat çemberi 10 gün sürer. Dişiler hayatları boyunca ortalama 600 yumurta bırakırlar. Ergin olarak , korunaklı alanlarda kışlamalarına rağmen uygun koşullar altında yıl boyu aktif olurlar. Ilıman iklime sahip bölgeler ve yüksek nem, gelişmeleri için uygun ortamlardır. İlkbahar aylarında çiftleşip olgunlaşan meyvelere yumurtalarını bırakırlar.

Morfolojisi

Hem yumurtaları, hem de larvaları meyve içinde olduğundan, meyve üzerinde görülmezler.

Yumurtalarını ve larvalarını meyvelerin üstünde  görmek mümkün değildir, çünkü meyvelerin içinde bulunurlar.

Larvalar, 3.5 mm  uzunluğundadır. Larvalar silindirik vücutlu ve beyaz renklidir. Pupa oluncaya dek 3 larva dönemi geçirirler.

Pupalar, 2 – 3 mm uzunluğunda ve  kırmızımsı kahverengi renklidir. Pupalar,  meyve içerisinde veya toprakta
bulunurlar.

Ergin dişiler, 3.2 – 3.4) mm, erkekleri (2.6-2.8 mm) uzunluğundadır. Kanatlarında  nokta bulunmaz ve bu nedenlediğer sirke sinekleriyle karıştırılabilir. Toraks soluk kahverengidir ve abdomende  siyah yatay çizgiler mevcuttur. Gözler, parlak kırmızıdır.

Ergin erkekler 2.6-2.8 mm uzunluğundadır ve kanatlarında noktaları bulunur. Toraks, abdomen ve gözler dişi bireylerle aynıdır.

Aşağıdaki görüntüde soldaki fotoğraf erkek sineğe, sağdaki fotoğraf ise dişi sineğe aittir.

Kanadı Noktalı Sirke Sineği Zararı 

Esas zararı, meyve içerisinde beslenen larvalar meydana getirir. Bir meyve içerisinde birden fazla larva bulunabildiği için, meyvede yumuşama ve çürüme hızla artar. Zararlının yumurta bırakmak için meyvede açtığı delikler,  sekonder enfeksiyonlara neden olan mikroorganizmalar için giriş noktası görevi görür. Bulaşık meyveler pazar değerlerini kaybederler.

Kanadı Noktalı Sirke Sineği Zararlısına Karşı

A – GENEL ÖNLEMLER

1 – Meyveler olgunlaşınca beklemeden hasada başlanmalı ve hasat sonrası ağaçlar üzerinde meyve
bırakılmamalıdır.

2 –  Zararlıyla bulaşık olduğu belirlenen bahçe ve civarındaki bahçelerin  hasatları geciktirilmeden  yapılmalıdır.  Hasat süresinin elden geldiğince kısa tutulması gereklidir.

3 –  Bulaşıklık tespit edilen bahçelerdeki yere dökülmüş meyveler, sinekler için besin kaynağı oluşturur. Bu yüzden, yere dökülen, tüketilmeyen ve ıskartaya ayrılan meyveler açıkta bırakılmamalıdır. Bu meyveler toplanıp, en az 30 cm. derinliğe    gömülerek imha edilmelidir. Bu meyvelerden katiyen kompost yapılmamalıdır.

4 – Hasadı yapılacak meyvelerin,  larva ile bulaşık olup olmadığının belirlenmesi oldukça önemlidir. Bunun için
hasat esnasında, bulaşıklık olma durumunda imha etmek üzere tuzlu su solüsyonu hazırlanmalıdır. Meyvelerde larva  bulunmayan fakat çok düşük de olsa  ergin yoğunluğunun olduğu yerlerde, yeterince sirkeli tuzak asılarak zararlı kontrol altına alınabilir.

5 – Meyvesi içerisinde Kanadı Noktalı Sirke Sineği larvasının  tespitinde tuzlu su solüsyonu kullanılmaktadır. Bunun için; tesadüfen toplanan 30 tane sağlam meyve, plastik poşet içine konur. İçerisine 4 bardak su ve 1/4 ölçü tuz eklenip 10 – 15 dk beklenir. Larvaların su içinde yüzüp yüzmediği takip edilir.

6 –  Kanadı Noktalı Sirke Sineğinin başka bölgelere yayılmasına sebep olabilecek alet ve makinelerin temizliğine özen gösterilmelidir.

7 –  Tuzak kontrolleri esnasında, sineği cezbetmemesi için, tuzakta bulunan sirke ağaçlara yakın yere dökülmemelidir.

8 – Sulama için damlama sulama tercih edilmelidir. Bahçelerde bilhassa hasada yakın dönemlerde aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.

9 –  Çayır ve meralar ile terk edilmiş eski bahçeler zararlı için konakçılık yapabileceğinden kontrol altında
tutulmalıdır ve kültürel önlemlere önem verilmelidir.

10 –  Kanadı Noktalı Sirke Sineği, birkaç km mesafeye uçabildiği için  toplu mücadele yapılmalıdır. Üreticiler toplu şekilde, kendi bahçeleri  ve yakınındaki bahçelerde  zararlıyla mücadele önlemlerini almalıdır.

B – MÜCADELESİ VE ERADİKASYONU

1 –  Zararlının bulaşıklığı bilinen bahçelerde, ergin dişiler yumurta bırakmadan önce mücadele yapılması gereklidir. Bunun için  bulaşık bahçe ve çevresindeki  bahçelerin etrafını çevreleyecek biçimde Nisan  başından itibaren sirkeli tuzaklar asılmalıdır. Tuzaklar, bahçe kenarları boyunca, 1 sıra ve en çok 5 m aralıklarla asılır. Aynı bahçe içerisindeki diğer ağaçlara da, ağaç başı 4 – 5  sirkeli tuzak asılarak sineğin  mücadelesinde kitle halinde tuzakla yakalama yöntemi uygulanır. Bu işlem bütün yıl boyunca devam ettirilir.

Elma sirkesi tuzağı hazırlamak için 500 ml’lik pet  şişelerinin üst kısmına 3 mm’lik telle 8 – 10 adet küçük delik  açılır. Delinen şişeleri içerisine 200 ml kadar elma sirkesi konur ve kapak kapatılır. Kapak kısmından iple bağlanarak ağaçların kuzey doğu ya bakan dallarına asılır. Şişeler, yerden 1 – 1,5 m yüksekte olacak şekilde ve zararlı yoğunluğuna göre ağaç başına 4 – 6 adet olacak şekilde  asılmalıdır. Asılan şişeler haftalık olarak kontrol edilir.  Şişelerin  içine düşen sinekler, başka bir kaba süzülüp, bahçeden uzak bir yere en az 30 cm. derinliğe gömülür.

2 –  Kitlesel tuzak çalışmaları esnasında tuzaklarda yakalanan ergin sinek populasyonunda artış varsa kimyasal mücadele ile birlikte mücadeleye devam edilir. Genellikle zararlı populasyonunda Temmuz ayından sonra başlayan artış sonbahar mevsimi  boyunca devam etmektedir.

Kimyasal mücadele için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kayısı, kiraz, böğürtlen, çilek, üzüm, kayısı ve şeftalide geçici tavsiye olarak verdiği SPİNOSAD 480 g/lt. etkili maddeli insektisit kullanılır. İlaç, 100 l suya 10 ml dozunda kullanılmalıdır. İlacın bekleme süresi  7 gündür. Bu yüzden ilaçlama sonrası hasat için en az 7 gün beklenmelidir.

3 – Zararlının bulşunduğu bahçelerde en az 3 yıl üst üste sirkeli tuzaklarla takip yapılmalıdır. Tuzaklarda üst üste 2 yıl ergin sinek yakalanmazsa  3. yıl takibe son verilir.

4 –  Tuzaklarda ergin sinekler yakalandığı zaman meyvelerde larva kontrolü yapılır. Larva bulunursa meyveler  imha edilir.

5 –  Bulaşık olduğu tespit edilen kirazlar 1,6 °C’de 3 gün bekletilerek içlerindeki yumurta ve larvaların ölmesi sağlanır. Fakat yumurta konan meyvelerd,e meyve yüzeyi de  zarar gördüğü için bu  meyvelerin raf ömrü kısa olur.

6 – Ülkemizde de bulunan Orius levigatus ve Anthocoris nemoralis  gibi predator türlerin,  zararlı populasyonunun azaltılmasında etkili olduğu bildirilmektedir.