Semizotu,  tek yıllık bir bitkidir. Doğadaki yabani haliyle eskiden beri tüketilen bir bitki olduğu halde, insan beslenmesindeki önemi ve tüketimi yeni yeni çoğalmıştır. Büyük şehirlerimize yakın yerlerde ticari, kültüre alınmış çeşidi kullanılırken diğer bölgelerimizde daha çok yabani formu kullanılmaktadır. Ülkemizde her yıl ortalama 1750 ton semizotu yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ülkemizde üretimi yapılan kültür bitkileri arasında büyük bir öneme sahip değildir. Yine de oksalik asit sayesinde mayhoş bir tada sahip olan semizotu sebzesi salatalarda sıklıkla kullanılmaktadır. Sebzenin çok büyük kısmı sudan oluşur. İnsan sağlığı açısından, mide ve bağırsağa iyi gelmektedir.

Morfolojik Özellikleri

Kök

Semizotu bitkisinin kökleri toprağın ilk 20-40  cm derinliğinde bulunmaktadır. Bitkinin kökleri saçak kök olmakla birlikte odunsu yapıya sahiptir.

Gövde

Bitkinin gövdesi otsu yapıdadır. Gövde toprak üzerinde sürünerek gelişimini devam ettirir. Semizotunun yenilen kısmı yaprak ve gövdesidir. Boğumlu bir yapıya sahip olan gövde 20-30 cm boya ulaşabilir. Yabani formu koyu yeşil olan semizotu bitkisinin kültür çeşidi ise sarımsı yeşil renktedir. Gövde kalınlığı 0.2-1 cm kadardır. Pazar kalitesi açısından gövdenin ince ve taze olması istenmektedir.

Yaprak

Gövdedeki boğumların üzerinden yapraklar gelişir. Bir boğumdan 3-5 adet yaprak gelişir. Yapraklar yuvarlağımsı, etli ve sulu bir yapıya sahiptir. Bitkinin yaprakları düz, parlak bir yapıya sahiptir. Yaprak altları kurşuni parlak bir görünüme sahiptir.

Çiçek

Sürgün uçlarında meydana gelen çiçekler küçük ve sarı renklidir. Çiçeklenme erseliktir. Yabancı tozlanma görülebilir. Bitkinin her çiçeğinde 2 ila 4 adet çanak, bol miktarda taç yaprak ve erkek organ bulunur. Dişi organ 3-5 karpellidir. Semizotu bitkisi Mayıs-Eylül aylarında çiçeklenmeye başlar.

Yetiştirilme İstekleri

İklim İsteği

Bir ılık iklim sebzesi olan semizotu, kırağıdan ciddi zarar görür. Bitki her ne kadar erken ilkbahar bitkisi olsa da kışları ılık geçen bölgelelerde de yetiştirilmektedir. Sıcaklık, gün uzunluğu ve susuzluk gibi nedenler bitkiyi strese sokacağından bitki hızla çiçeklenmeye başlar. Bu durum pazar kalitesi açısından istenmeyen bir durumdur. Nemli ve ılık bölgeler bitkinin yetiştiriciliği için oldukça uygundur.

Toprak İsteği

Semizotu bitkisi toprak konusunda seçici bir bitki değildir. Kumlu-tınlı, tınlı ve tınlı-killi topraklarda yapılan yetiştiriciliklerde iyi verim alınır. İyi bir yetiştiriclik için toprağın organik maddece zengin olması istenir. Bitki suyu oldukça sever.

Toprak Hazırlığı, Ekim Ve Dikim

Bölge şartlarına ve istenen hasat zamanına bağlı olarak farklı zamanlarda ekim yapılır. Erken ilkbaharda hasat yapılması isteniyorsa Ocak ayı civarında ekim yapılmalıdır. Dönüme 200 ila 300 gram tohum ekilmesi uygundur. Tohumlar toprağın 1-2 cm derinliğine ekilmelidir. Ekimler serpme olarak yapılır. Sıra usulü ekim yapılacaksa, aralıklar 20 cm olmalıdır. Makine ile ekim yapılacaksa homojenliği sağlamak adına tohumlar kül veya kum ile karıştırılabilir. Tohum ekiminin ardından toprak hafifçe karıştırılır. Daha sonra 0.5-1 cm ince harç dökülür. Tohum ekimi sonrasında toprak dikkatlice sulanır. Semizotu tohumunun optimum çimlenme zamanı ortalama 15 gündür. Yabancı ot kontrolü iyi sağlanmalıdır.

Bakım İşleri

Yanmış ahır gübresini çok seven bir bitkidir. Dönüm başına ortalama 2-4 ton yanmış ahır gübresi uygulanmalıdır. 10-15 kg azot, 4-10 kg fosfor ve 10-12 kg potasyum dönüm başına uygulanmalıdır. Gerekli olduğunda sulama yapılmalı toprak nemli kalmalıdır. Yabancı ot mücadelesi genel olarak el ile yapılır. Semizotu üretimini etkileyecek çok mühim bir hastalık veya zararlı yoktur. Fakat yaprak emici böceklere karşı dikkatli olunmalı, eğer zararlı görülürse gereken mücadeleye başlanmalıdır. Optimum şartlarda tohum ekiminden 60 ila 70 gün sonrasında hasat zamanı gelir.

Olgunluk, Hasat Ve Depolama

Semizotu bitkisinin hasatı köklerle birlikte kopartılarak veya biçilerek yapılabilir. Genel olarak kullanılan yöntem kökleriyle birlikte sökmektir. Sökülen semizotları yıkanır, kökleri temizlenir ve demet halinde pazarda yerini bulur. Bazı Avrupa ülkelerinde ise biçilen semizotları yine demet haline getirilerek satışa sunulur. Bir demet semizotunun ağırlığı 0.5-1 kg civarındadır. Nemli çuvallar arasında satışı yapılır. Pazar değerinin düşmemesi açısından demetlerin solmamasına özen gösterilmelidir. Hasadı yapılan ve satışa hazır semizotları 2-3 derece sıcaklıkta 7 ila 10 gün kadar solmadan bekleyebilir. Optimum şartlar sağlanırsa dekar başına ortalama 3-5 ton semizotu hasadı yapılabilir.

Semizotu Tohumu Üretimi

Tohum üretmek isteniyorsa hasat yapılmaz ve bitkinin yan dallarının gelişmesine müsade edilir. Tohumluk olmak üzerine ekilen semizotu tohumlarının arası, hasat edilmek için ekilen tohumların arasındaki mesafeden daha çok olmalıdır. Çünkü bitkinin tohum oluşturması için bekleneceğinden bitkinin kapladığı alan artar. Tohumluk  üretimi için ayrı bir alan yapmaya gerek kalmadan hasat yaparken tohumluk bitki bırakılabilir.

Bitki Mayıs Haziran aylarında bolca çiçek verir. Tozlanma ve döllenme aşamaları bittikten sonra bitki kapsül şeklinde meyveler oluşturur. Bu meyvelerin içinde semizotu tohumları bulunmaktadır. Kapsüller Temmuz Ağustos aylarında yeşil-açık sarı renkte iken zamanla olgunlaşan meyveler kahverengi bir renge kavuşurlar. Kapsüllerin kahverengiye döndüğü dönemde kesinlikle hasat yapılmalı, hasat geciktirilmemelidir. Eğer tohumluk olarak bırakılan bitkinin hasadı geciktirilirse kapsüllerin üstü açılır ve tohumlar yere dökülür. Hasat edilen tohumluk bitkiler bir örtü üzerinde kurutulur. Kuruma esnasında kapsüller açılmaz. Hafifçe vurularak açılan kapsüllerin içerisinden tohumlar dökülür. Bitki artıklarından temizlenir. Bir dönüm alanda yapılan tohum üretiminden elde edilen tohum miktarı ortalama 10-15 kg’dır.