Demirhindi ( Tamarind ), Baklagiller (Fabaceae) familyasından, anavatanı Afrika olan bir ağaç türü ve onun meyvesine verilen addır. İsmi, Arapça “temr hindi” (Hint hurması)’ndan gelmektedir. Günümüzde özellikle Güney Amerika, Meksika, Mısır ve Hindistan’da yaygın olarak yetiştirilmektedir. Çok ünlü olan şerbeti Osmanlı’dan günümüze susuzluk giderici olarak ünlenmiştir.
Bilimsel İsmi : Tamarindus indica
10 – 25 metre boylanabilen düz gövdeli ve uzun bir ağaçtır. Kalınlığı 8 metreyi bulabilir. Ortalama ömrü 150 yıldır. Sert kerestesi çok değerlidir. Bıçak sapı, silah kabzası ve kundağı, pipo yapımında kullanılır.
Yaprakları 2 – 3 cm uzunluğunda ve 1 – 2 cm genişliğinde, karşılıklı olarak dizilmiş 10 – 15 çift halindedir. Ilıman bölgelerde her zaman yeşil bir ağaç olmasına rağmen soğuk iklimlerde yapraklarını döker.
İlk dikimden 3 – 4 yıl sonra çiçeklenmeye başlar. Çiçekler, yaprakların dip kısımlarından çıkan bir sap üzerinde 8 – 12 çiçekten oluşan bir demet şeklindedir. Çiçeklenme zamanı Mart – Mayıs ayları arasındadır. Çiçeklerin rengi gonca halindeyken yeşil, sonrasında kırmızıdır. Tam açıldıktan sonra taç yaprakları pembe olup üzerinde kırmızımsı beyaz çizgiler bulunur. Çiçeklerin göbeği beyazdır.
Bitkinin meyvesi bakla şeklindedir ve keçiboynuzuna benzer. Baklalar siyahımsı kahverengi renkte, 10 – 20 cm boyunda ve 2 – 4 cm enindedir. İçerisinde 6 – 10 köşeli, sert ve esmer çekirdekleri saran beyaz renkli sulu ve etli meyve özütü bulunur.
Subtropikal iklim meyvelerindendir. Ilıman iklime sahip, yeterince yağış alan nemli bölgelere adaptasyonu çok iyidir. Buna rağmen kuraklığa karşı dayanıklı bir bitkidir. Gün ışığını sever. Özellikle genç fidanlar soğuk havaya karşı oldukça hassastır ve -2 °C’nin altındaki sıcaklıklarda ciddi zarar görürler.
Toprak bakımından fazla seçici bir bitki değildir. Drenajı iyi olan, organik maddece zengin toprakları tercih eder. Hafif asidik toprakları sever.
Demirhindi meyveleri sonbahar aylarında hasat edilir. Meyveler kabuklarıyla beraber kurutularak saklanabilir veya baklalar açılarak içerisindeki çekirdekler çıkarılır ve meyve özütü elde edilebilir.
Besin Değeri |
İçeriği |
Günlük Değer % |
Kalori |
239 kcal |
% 11.7 |
Karbonhidrat |
62.5 g |
% 20.7 |
Lif |
5.1 g |
% 20.2 |
Protein |
2.8 g |
% 5.6 |
Yağ |
0.6 g |
% 0.6 |
Kolesterol |
0.0 mg |
% 0.0 |
Vitamin A |
30 IU |
% 0.6 |
Vitamin C |
3.5 mg |
% 5.9 |
Potasyum |
628 mg |
% 18.1 |
Kalsiyum |
74 mg |
% 7.4 |
Demir |
2.8 mg |
% 19.6 |