Yerfıstığı Yetiştiriciliği ve Kullanım Alanları

Yerfıstığı Yetiştiriciliği ve Kullanım Alanları

Yerfıstığı, anavatanı Güney Amerika olan, Baklagiller (Fabaceae) familyasından, yazlık olarak yetiştirilen, tek yıllık bir endüstri bitkisidir. Peru’da 4000 yıl önce yetiştirildiğine dair arkeolojik kayıtlar mevcuttur. 16. Yüzyılda Portekizliler tarafından Avrupa’ya getirilmiş, buradan da Asya ve Afrika’ya yayılmıştır. Ülkemize ilk kez 1827 yılında girmiştir.

Bilimsel İsmi : Arachis hypogaea

Günümüzde en çok yerfıstığı yetiştiren ülkeler Çin, Hindistan, Nijerya, ABD ve Sudan’dır. Türkiye üretiminin % 90’ı Çukurova bölgemizde yapılmaktadır. Ekim alanı en geniş olan ilimiz Adana olmasına rağmen, üretilen fıstıkların tamamına yakını Osmaniye ilimizde işlenip pazarlanır.

 

Arachis hypogaea

 

Yerfıstığı Bitkisinin Botanik Özellikleri

Kökler

Kazık köklü bir bitki olan yerfıstığının ana kökünün etrafında, yumak halinde yan kökleri bulunur. Yan kökleri, ana köke diktir. Köklerin  büyük kısmı 5 – 35 cm derinliktedir, bazı kökler ise 90 – 120 cm derinliğe inebilir. Ana ve yan köklerin üzerinde, havadaki serbest azotu bağlayan Rizobiyum bakterilerinin olduğu nodüller (urlar) bulunur. Çoğunlukla  insanların sandığı gibi, meyveler köklerin üzerinde bulunmaz. Meyveler, toprak
üstündeki saplardan gelip 5 – 10 cm derinliğe inen ginoforların ucunda oluşur.

 

Ana Sap ve Yan Dallar

Ortada ana sap bulunur ve bunun en alt boğumun bir çift kotiledonal yan dal çıkar. Yan dalların yaprak koltuklarından da çok sayıda dallar oluşur. Bitki, dik olarak 30 – 60 cm boylanabilir ve yere paralel  40 – 50 cm uzayabilir. Özellikle dik gelişenler bazı çeşitlerde mor renkli antosiyan maddesi mevcuttur. Antosiyanlı olan çeşitlerin dalları  daha odunsu yapıdadır. Yan dallar çeşit özelliğine göre dik, yarı yatık ya da yatık olarak gelişir. Dallanma sıklığı çeşitlere ve ekim sıklığına göre değişir. Yerfıstığında dallanma, tercih edilen bir özelliktir.

Saplar otsu yapıdadır. Yerfıstığının sapları, tazeyken köşeli ve yassıyken, gelişme tamamlanınca yuvarlaklaşır. Sapın rengi, çeşide göre yeşil – koyu yeşil arasında değişir. Sap genel olarak çıplaktır, bazı çeşitlerde tüylü olabilir.

 

 

Yerfıstığı kökü

 

 

Yapraklar

Her yaprak, bir yaprak sapının üzerinde ikişerli halde karşılıklı olarak dizilmiş, 4 yaprakçıktan oluşmaktadır. Yaprağı, tomurcuk kısmında  bir çift  kulakçık kapatır. Yapraklar geliştikten sonra, yaprak saplarının dala bağlandığı bölümde, kulakçıklar durmaya devam eder. Yaprakların üstü hafif tüylü olur. Yaprakçıklar ışığa duyarlıdır,karanlıkta ve susuzluk halinde karşılıklı kapanırlar. Yaprakçıklar uzun ve ovaldir. Yaprakların rengi, çeşide göre açık yeşil – koyu yeşil arasında değişir. Yapraklar, Spanish ve Valancia tiplerinde daha kalın, iri ve açık renkli olur.

 

Çiçekler 

Çeşit özelliğine  ve iklim koşullarına göre, çıkıştan ortalama 1 ay sonra çiçeklenmeler başlar ve ekimden 60 – 70 gün sonra çiçeklenme, en yüksek seviyeye ulaşır. Valencia ve Spanish tiplerinin çeşitleri  erkenci olduğu için Runner ve Virginia tiplerinden ortalama 1 hafta daha önce  çiçeklenir.

Düşük sıcaklık ve nem benzeri abiyotik stres faktörleri çiçeklenmeyi azaltarak verim kaybına sebep olabilir. Çiçekler genellikle sabahları erken saatlerde,  teker teker açarlar. Çiçekler, yaprak koltuklarından çıkar  ve 2 – 4 tanesi bir arada bulunabilir. Renkleri çoğunlukla portakal sarısıdır ancak erguvan, veyaz veya sarı renkte de olabilir.  Çiçeklenme genellikle içten dışa  ve aşağıdan yukarıya  doğru olur. Yerfıstığı çiçekleri, tipik  olarak baklagil çiçeği yapısında olur.

Her çiçek, bir çiçek sapının üzerindedir . Çiçeklerin en dışında 5 adet çanak yaprak bulunur. Taç yaprakların ortasında da 10 erkek ve 1 dişi organ vardır.

Çoğunlukla kendine tozlaşan bir bitkidir. Çünkü polenlerin bırakılması,  çiçeklenmeden 5 – 6 saat kadar önce başlar. Stigma ise çiçeklenmeden 12 saat önce polen kabul eder hale gelir. Çiçekler açmasından 5 – 6 saat sonra taç yapraklar dökülür. Böcekler aracılığıyla yabancı tozlaşma oranı % 0.5’tir. Bir yerfıstığı bitki  500 – 1000 çiçek oluşturur. Fakat bunların % 50 – 75’i döllenerek ginofora dönüşür.  Ginoforlar, meyveleri oluşturan, iğne şekilli uzantılardır. Ginoforların da % 8 – 13 arası toprağa girip meyve oluşturur.

 

 

Yerfıstığı çiçeği

 

 

Ginoforlar (Kapsül Sapları)

Yerfıstığına has, diğer bitkilerde bulunmayan bir organdır. Toprak üstünde gelişen dallarda bulunan çiçekler döllenince  taç yapraklar dökülür. 10 – 12 gün sonra da yumurtalık altındaki doku çoğalarak  bir uzantı oluşturur. Bu uzantıya ginofor adı verilir. Başlangıçta günde 3 – 4 mm uzarken ilerleyen zamanlarda uzama günde 1 cm’ye kadar çıkabilir. Ginoforlar kısa ya da uzun olabilir. Bunun nedeni,  oluşum zamanlarının ve bulundukları yerlerin farklı olmasıdır. Toprak seviyesine yakın yerlerde oluşan ginoforlar daha kısa olur. Ginoforların boyu ortalama 15 cm kadardır.

Ginoforların gövdeye benzer yapıları ve köke benzer görevleri vardır. Görevi toprak içinde kapsülü oluşturmak ve  üzerinde bulunan emici kıllarla kapsülleri  beslemektir. Ginoforlar toprağa girişlerinden sonra 10 gün içinde embriyoları gelişir, kapsüller oluşmaya başlar. Çiçeklenme sonrası  60 gün içinde  kapsüller olgunlaşır. Toprak seviyesinden 15 cm yukarıdaki ginoforlar toprağa giremez ve kapsül oluşturamaz. Dikine gelişen çeşitlerde ginoforlar kök bölgesine yakın olur. Diğer çeşitlerde ise ginoforların bulundukları alan daha geniştir. Çeşitlere göre dik gelişme arttıkça, bitkilerde boğaz doldurmanın önemi de artar. Ginoforların toprağa rahatça girebilmeleri için  toprak kabartılmalı ve çok ağır bünyeli olmamalıdır. Hasat zamanı dahi ginoforların oluşum ve gelişimi sürer. Bir bitkinin  toplam ginoforlarının sadece  % 8 – 12’si  toprağa girmeyi başarıp meyveye dönüşür.

 

Yerfıstığı ginoforları

 

 

Kapsüller (Meyveler)

Kapsüller, çiçeklenmeden 2 ay kadar sonra, ginoforların ucunda bulunan döllenmiş yumurtalığın gelişmesiyle oluşur. Ekimden sonra, çeşit özelliği  ve iklim şartlarına göre 3 – 3.5 ay sonra ilk meyveler oluşmaktadır. Bitki başına ortalama 20 – 40 tane olgun meyve alınır. Hasat döneminde dahi yeni meyve oluşumları devam eder.
Yerfıstığı meyveleri,  kök üzerinde bulunmaz. Meyveler, toprak üstündeki saplardan gelip,  5 – 10 cm derine giren gineforların ucunda gelişirler, kökle bir bağlantıları yoktur.

Yerfıstığının kapsülleri, diğer baklagiller gibi kendiliğinden açılmaz. Çeşitlere göre şekilleri,büyüklükleri, boğumlarının yüzlekliği, damarlı veya damarsız oluşları değişir. Kapsüllerin uzunluğu 2 – 6 cm, eni ise 1 – 2 cm arasında değişir. Yerfıstığı kapsüllerinde ortalama 1 – 4  tohum bulunsa da geneli 2 danelidir. Kapsüllerin, kök gibi işlevleri vardır. Gevşek yapılı, hafif topraklarda kapsüller daha iyi gelişir.

 

Yerfıstığı Kapsülü

 

Tohumlar

Gineforların uçlarındaki embriyolar, toprakta gelişerek kapsüllere dönüşürler ve her kapsülün içinde tohumlar meydana gelir. Kapsüllerde çeşit özelliği  ve bakıma  göre 1 – 4 arasında tohum oluşur, bu sayı ekseriyetle 2 adettir. Tohumların çevresini ince bir tohum zarfı çevreler. Her tohumda iki etli kodiledon ve embriyo bulunur. Embriyolar, minyatür şeklindedir.  4 – 5 adet yaprak taslağı, hipokotil ve kökçükten oluşur. Çimlenmeyle beraber embriyodaki yaprak taslakları gelişerek sap ve yapraklar meydana gelir.

Tohumların şekli,  rengi ve iriliği çeşide göre değişir. Tohumların  rengi pembe veya kırmızı tonlarında, mor, beyaz, veya kahverengi olabilir. Çoğunlukla açık kırmızı ya da açık pembe renginde olurlar. Tohumlar silindirik veya yuvarlak olabilir. 1000 dane ağırlıkları 350 – 1000 gr arasında değişir. Tohumların uzunluğu 9 – 24 mm, eni 6 – 14 mm arasındadır. Genelde rengi koyu olan tohumlar proteince açısından, açık renkli tohumlarsa yağ oranı açısından zengindir. Tohumlarda ortalama % 45 – 55 oranında yağ bulunur. Ayrıca % 20 – 25 protein, % 16 – 18 karbonhidrat ve %5 mineral madde içerirler.

 

Yerfıstığı Bitkisinin İklim ve Toprak İsteği

İklim İsteği

Yerfıstığı, yazlık bir sıcak iklim bitkisi olduğundan, güneş ve ısı isteği fazladır. Normalde pamuk yetiştirilebilen bölgelerde yerfıstığı da yetiştirilebilir. Yeterli sıcaklığa sahip bölgelerde 4 – 4.5 ayda olgunlaşmaktadır. Yetişme süresi boyunca 3000 – 4500 °C sıcaklık toplamına ihtiyaç duyar. Sıcaklık artarsa, yetişme süresi de kısalır. 13 °C’de gelişimi durur. Üretim yapılan bölgelerde gündüz ve gece sıcaklık farkı 10 °C’yi aşmamalıdır.

Toprak sıcaklığı 15 – 20 °C olmadan ekim yapılmamalıdır. Tohumlarının çimlenmesi için ideal toprak sıcaklık 30 – 35 °C’dir. Bitki için optimum hava sıcaklığı ise 28 – 33 °C aralığıdır.

 

Toprak İsteği

Toprak isteği açısından seçici bir bitkidir. İyi drenajlı, hafif, gevşek yapılı, kumlu – tınlı, kalsiyum ve organik madde yönünden zengin olan toprakları sever. Toprakta kil miktarı en çok  % 7 olmalıdır. pH seviyesi 6 – 6.5 arasındaki topraklar idealdir.  Ağır topraklar yerfıstığı yetiştiriciliği için önerilmez. Taşlı topraklarda, ginoforların toprağa girmesi zorlaşır. Taban suyu yüksek  arazilerde bitki normal gelişimini normal sürdüremez ve verim düşer.

 

Yerfıstığı Pazar Tipleri ve Çeşitleri

Dünyada ekonomik anlamda yetiştiriciliği yapılan tüm çeşitler 4 tipe aittir.

  • Virginia Tipi : Bu tipe ait çeşitlerde saplar çoğunlukla yarı yatık olur ve ana sapta meyve olmaz. Tohumlar daha iridir. Çeşitleri orta geççi olur, ortalama 140 – 150 günde olgunlaşır ve çoğunlukla çerezlik olarak tüketilir.

 

  • Runner Tipi : Bu çeşitlerde ana sap dışında yan dallar,  tam yatık gelişir. Tane iriliği Virginia tiplerine göre daha küçük olur. ABD’de yetiştirilen en yaygın tiptir. Geççidir, 145 – 160 günde olgunlaşır. Çoğunlukla fıstık ezmesi ve şekerlemelerde değerlendirilir.

 

  • Spanish (Florispan) Tipi : Dalları dik yetişen çeşitlerdir. Sapları daha kalın, yaprakları daha iri ve ginofor adı verilen sapları daha sağlamdır. Bu sebeple ağır topraklara ve makineli hasada uygun çeşitlerdir. Daha küçük olan danelerindeki yağ oranı yüksektir. Erkenci çeşitlerdir, ortalama 115 – 125 gün içerisinde hasada gelirler. Çoğunlukla yağlık olarak yetiştirilirler.

 

  • Valencia Tipi : Yaprak ve sapları Spanish’e benzer. Kapsülleri içerisinde en fazla dane bu çeşitlerde bulunur. Her kapsülde 3 – 4 dane vardır. En erkenci çeşitlerdir, 105 – 115 günde olgunlaşırlar. Çok az yetiştirilen ve çoğunlukla haşlamalık olarak değerlendirilen çeşitlerdir.

 

Yerfıstığı Çeşitleri

 

 

Türkiye’de Tescilli Yerfıstığı Çeşitleri

Türkiye’de toplam 12 adet  yerfıstığı çeşidi tescil edilmiştir. Bu çeşitlerden 11’i Virginia (çerezlik) tipi ve 1’i Spanish (yağlık) tiptedir. Türkiye’de ekimi yapılan çeşitlerin tümü Virginia tipi çeşitlerdir. Çünkü ülkemizde yetiştirilen yerfıstığının neredeyse tamamı çerezlik olarak değerlendirildiği için, yalnızca iri tohumlu, çerezlik Virginia tipi çeşitler kullanılır. En fazla kullanılan çeşit NC-7 çeşididir. Yerfıstığı çeşidi tescil ettiren kurumlar,  tescil edilen çeşitler ve tescil tarihleri aşağıdadır.

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

  • NC-7 / 1991
  • BATEM CİHANGİR / 2013
  • BATEM – 5025 / 2005
  • GAZİPAŞA / 1986
  • ÇOM / 1986
  • FLORİSPAN / 1986

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi 

  • HALİSBEY / 2006
  • SULTAN / 2006
  • OSMANİYE / 2005
  • ARIOĞLU / 2003

Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü

  • AYŞEHANIM / 2018

Polen Tohumculuk 

  • PEGGY / 2016

Bu çeşitlerden başka, tescili yapılmamış yerli çeşitlerimiz de bulunmakta ve dar alanlarda ekilişleri devam etmektedir. Tescilli türler aşağıda verilmiştir.

 

Yerfıstığı

 

Yerfıstığı Yetiştiriciliği

Toprak Hazırlığı

Eğer ana ürün olarak ekilecekse, sonbaharda pullukla 20 – 25 cm derinliğinde sürüm yapılır. İlkbahar gelince yüzlek şekilde kultivatörle karıştırılır. Gübre, ekim esnasında mibzerle verilmeyecekse, ekim öncesinde fırfırla tarlaya serpilir ve gobleyle toprağa karışması sağlanır. Üzerinden tapan ya da merdane geçirilip, toprak yüzeyi hafif bastırılır.

2. ürün olarak ekilecekse, tahıl hasadından sonra toprak tavsızsa, tarla sulanır ve tavlanması sağlanır. Sonrasında kultivatör ya da diskaro kullanılarak 10 cm derinliğinde işlenir. Gübre verilerek gobleylee karıştırılır. Üzerinden tapan ya da merdane geçirilip ekime hazır edilir. Hazırlanan tarlaya bir an önce ekim yapılmalıdır.

 

Ekim

Türkiye için en ideal ekim zamanı, Mayıs ayının ilk yarısıdır. 2. ürün olarak ekimi ise, 1. ürünün hasadından hemen sonra ekilir. En geç Haziran ortasına kadar ekim yapılmalıdır. Ekimde geç kalınırsa, hasat yağışlı dönemlere sarkabilir ve hasat kaybı artar.

Ekim,  yerfıstığına özel havalı mibzerlerle ya da elle de yapılır. Elle yapılan ekimlerde, sıra üzeri mesafe  iyi ayarlanmalıdır. Ekimde sıra arası mesafe 60 – 70 cm,  sıra üzeri mesafe ise 15 – 20 cm olmalıdır. ABD’de çift sıra ekim yöntemi  giderek yaygınlaşmaktadır. Ancak çift sıra ekimlerin yapılması için, bu işe  uygun mibzerler  geliştirilmelidir. Ekim derinliği 5 – 6 cm civarında olmalıdır. Ağır  topraklarda daha yüzlek ( 4 – 6 cm), hafif topraklarda ise daha derin (6 – 8 cm) ekim yapılmalıdır.

Çıkışlar, ekimden sonra 1 hafta içerisinde başlar. Düşük toprak sıcaklığı, kalitesiz tohumluk ve yetersiz nem gibi sebeplerle çıkışların  tamamlanması 3 haftayı bulabilir. Ekim 4 hafta sonra halen yeterince çıkış yoksa aşılama yapılabilir. Sıra üzerinde, 80 cm’de (Ortalama 1 adım) çıkış yapan bitki sayısı 2 veya  daha azsa aşılama yapmak ekonomiktir. Adım başı  4 – 5 bitkinin olması idealdir.

 

Gübreleme 

Tüm yetiştiriciliklerde,  gübre kullanmadan önce toprak tahlili yaptırılmalıdır. Tahlil sonuçlarına göre gübreleme yapmak gerekir.

Yerfıstığı, baklagiller familyasından bir  bitki olduğundan, azotlu gübrelere fazla ihtiyacı yoktur. Kökleri de derin olduğu için diğer besin elementlerini rahat alır. İmkan varsa dekar başına 2 ton yanmış çiftlik gübresini, ekimden 1 ay kadar önce toprağa karıştırmak faydalıdır.

 

Sulama

Kuraklığa dayanıklı bir bitki olmasına rağmen iyi verim alabilmek için sulama yapılmalıdır. Bitkinin su ihtiyacı,  çiçeklenmenin başlangıcına kadar çok düşüktür. Bu nedenle sulamada acele etmeye gerek yoktur. İlk sulama, bitkilerin yeterince çiçeklenip susuzluk belirtileri görülünce yapılmalıdır. Su ihtiyacı olan bitkiler solmaya başlar ve yaprakçıkları karşılıklı olarak kapanır.

Bitkinin en çok suya ihtiyaç duyduğu evre, meyve oluşum dönemidir. Bu dönem ülkemizde Temmuz – Ağustos aylarıdır. Bu evrede sulama geciktirilirse verim düşer. Ayrıca hasat sonrasında aflatoksin oranı yükselir ve kapsüllerde kabuk oranı artar. Kritik olan bu dönemden sonra hasada kadar su tüketimi ve ihtiyacı azalır.

Sulama yöntemi olarak en çok salma ve yağmurlama sulama teknikleri kullanılmaktadır.

 

Salma sulama
Salma sulama

 

Hastalık ve Zararlılarla Mücadele

Yerfıstığı yetiştiriciliğinde, bölgedeki diğer tarla bitkilerine nazaran hastalık ve zararlı problemi daha az görülür. Beyaz sineklerden etkilenmezler. Hastalık ve zararlılarla mücadele için  kaliteli tohumluk kullanımı, yabancı ot mücadelesi ve zamanında sulama yapılması çok önemlidir. İklim koşullarına göre bazı yıllarda hastalık ve zararlılar ekonomik kayba neden olabilir.

DİKKAT! Tüm yetiştiriciliklerde geçerli olmak üzere, gerek hastalık, gerek zararlı, gerekse yabancı otlara karşı  pestisit kullanmak gerekebilir. Bu durumda mutlaka yetkili Ziraat Mühendisleri tarafından reçete edilmiş,  Tarım ve Orman Bakanlığı‘ndan ruhsatlı pestisitler kullanılmalıdır. Pestisitler mutlaka,

  • Tavsiye edilen zamanda 
  • Tavsiye edilen şekilde 
  • Tavsiye edilen dozda kullanılmalıdır.

 

Yerfıstığı Hasadı ve Harman

Yerfıstığı, hasat zamanında bile gelişimini ve meyve oluşumunu devam ettirdiği için uygun hasat zamanını belirlemek güçtür. Söküm işleminin doğru zamanda yapılması hem verim hem de kalite açısından  önem taşır. Eğer  erken söküm yapılırsa, daneler iyi dolgunlaşmadığından verim ve kalite azalır. Hasadın gecikmesi halindeyse gineforlar çürümeye başlar ve hasat kayıpları artar.

Hasat zamanı, yerfıstığının çeşidine ve iklim koşullarına göre değişir. Runner ve Virginia (çerezlik) tipi çeşitler genellikle  140 – 160 günde hasada gelir.  Valencia ve Spanish (yağlık) tipi çeşitlerse 110 – 125 günde hasat olgunluğuna erişir.

Söküm, 3 aşamalı bir işlemdir :

  • Yerfıstığı bitkisinin köklenmesi
  • Toprağın silkelenmesi
  • Kökler yukarıda olacak şekilde, sıralar halinde kurumaya bırakılması

Ülkemizde söküm, hasat kaybını azaltmak için genellikle kulağı çıkarılan, tek soklu pulluklarla yapılır. Küçük çaplı arazilerde,  kazma – kürekle de söküm yapılabilir. Son yıllarda söküm ve çevirme makineleri de geliştirilmiştir.

Harman, sökümden 7 – 10 gün sonra, saplar iyice kuruyunca ve danelerdeki  nem oranı % 25 – 35’e düşünce yapılır. Harman makinesiyle bitki sıraları  doğrudan harmanlanır  ve kapsüller toplanır. Harman makinesinin olmadığı küçük işletmelerde, sökümden sonrası beklenmeden elle harman yapılmaktadır.

 

 

Kurutma

Yerfıstığı hasadının sonbahar döneminde olması, meyvelerin yaş sökülmesi, iri ve kalın kabuklu olmaları nedeniyle kurutma işlemi zordur. Yerfıstığı meyveleri, sökümde % 40 – 50,  harmanlamada  % 20 – 35 oranında nem içerir. Depolama ve işleme için danelerin nem oranı % 10’un altında olmalıdır. Bunu anlamak için kabuk içindeki danenin gevrekleşmesine ve elle rahatlıkla ikiye ayrılmasına bakılır.

Türkiye’de kapsüller genellikle yere serilerek 7 – 10 günde kurutulur. Ürünün kalitesini korumak adına imkan varsa gölgede kurutma yapılmalıdır. Koku çekmemesi için, kurutma kesinlikle asfalt üzerinde yapılmamalıdır. Kurutma tesislerinde daha etkili ve hızlı kurutma yapılabilir. Kurutma ortamındaki sıcaklık 35 °C ’yi geçmemelidir.

 

Yerfıstığı Depolamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Ürün uzun süre bekletilecek ise kapsül haliyle (kabuklu olarak) taş, kesek, toprak ve bitki artıklarından  temizlenmiş olmalıdır.
  • Depolama öncesi kabuklu meyvenin nem oranı en çok % 9, iç fıstığın ise en çok % 7 olmalıdır.
  • Depolamadan öncesinde depolar temizlenmelidir. Böcek ve farelerin girebileceği delikler kapatılmalıdır.
  • Depolar güneş görmeyecek şekilde, havadar, serin ve kuru olmalıdır.
  • Depolarda nispi nem % 65 – 70 arasında tutulmalıdır.
  • Depolama esnasında aralıklarla kontroller yapılmalı, bozulmaya başlayan ürünler
    hemen çıkarılmalıdır.
  • Ürünler çuvalda tutulacaksa,  çuvalların nem almaması için zeminle ve duvarlarla teması olmamalıdır.
  • Üst üste en fazla 5 çuval olacak şekilde, ahşap ızgaralar üzerinde depolama yapılmalıdır.
  • Ambalaj malzemesi bez ya da kağıt olmalıdır. Polietilen ürünler, ambalajlama için uygun değildir.

 

Harman

 

 

Yerfıstığının Faydaları ve Kullanım Alanları

 

  • Tohumunda bulunan % 45 – 55 oranındaki yüksek yağ oranı nedeniyle, birim alandaki yağ verimi diğer tarla ürünlerinden daha fazladır.
  •  İçeriğindeki zengin antioksidan E vitamini (Tokoferol) ve  oleik asit sayesinde, raf ömrü uzun ve stabilitesi yüksek bir yağı vardır.
  • Yağının yanma derecesi yüksek olduğu için dünyada kızartma yağı olarak kullanımı yaygındır.
  • Rafine yağı, gıda sanayisinde özellikle çikolatalı ürünlerde, balık konservesi, margarin, sos, pasta yapımı gibi bir çok üründe kullanılmaktadır.
  • Düşük kalitedeki yağları biodizel olarak değerlendirildiği gibi, kozmetiklerde, boya ve sabun üretiminde de kullanılır.
  • Zengin bir protein içeriğine sahiptir ve içerdiği proteinlerin sindirimi kolaydır.
  • Çerez ve fıstık ezmesi olarak çok yaygın bir kullanımı vardır.
  • Kabukları, sun’i tahta üretiminde ve yem sanayisinde değerlendirilir.
  • Yetiştirildiği toprağı azot ve organik madde yönünden zenginleştirir.
  • Bütün kültür bitkileriyle münavebeye (ekim nöbeti) uygundur.
  • Tahıllardan sonra 2. ürün olarak ekilebilir.
  • Katma değeri yüksektir, dekar başına kazanç tatminkardır.
  • Yetiştirildiği bölgelerde bulunan pek çok zararlıdan ekonomik anlamda etkilenmez.
  • Küspesi, besleyiciliği yüksek bir hayvan yemidir. Küspesinde ortalama % 45 ham protein, % 24 azotsuz öz madde ve % 5.5 madensel elementler bulunmaktadır.
  • Baklagil familyasından bir bitki olduğu için yaprak ve sapları, hayvan yemi olarak çok değerlidir. Yeşil ot, kuru ot ve silaj olarak hayvanlara verilebilir.

 

 

fıstık-ezmesi

 

 

Yerfıstığı Bitkisinin Besin Değerleri (100 g için)

 

İçerik 

Miktarı Günlük Değer %

Kalori

530 kcal % 26.5

Karbonhidrat

26.6 g

% 8.9

Lif

8.7 g % 35

Protein

20.2 g % 40.4

Yağ

38.5 g

% 59.2

Kolesterol

0.0 mg

% 0.0

Vitamin A

0

% 0.0

Vitamin C

0 % 0.0

Potasyum

528 mg

% 15.1

Kalsiyum

32 mg

% 3.2

Demir

1.5 mg

% 8.4

 

 

 

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

2 yorum

  1. Her şey gerektigi gibi
    güzel yazılmış.( Bana üretici lazım mümkünse teşekkür ederim.

    • Çok teşekkürler Mustafa Bey. Sitemiz sadece bilgilendirme amaçlı olduğu için maalesef yardımcı olamıyoruz.

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort