Pamuk Yetiştiriciliği ve Üretimi

Pamuk Yetiştiriciliği ve Üretimi

Temel olarak çok yıllık tropik bir bitki türü olan pamuk, ülkemiz ekonomisinde de önemli bir yere sahip olan bir endüstri bitkisidir. 2017 yılı TÜİK verilerine göre ülkemizde, tüm türlerde toplam olarak 5.018.534 dekar alanda yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu alandan da, toplamda 15.055.602 ton ürün alınmaktadır. Ülkemiz pamuk üretimin ilk sırasında, toplam 1.028.315 ton üretim ile Şanlıurfa ilimiz gelmektedir.

 

Bilimsel Adı : Gossypium herbaceum

Pamuk, kazık köklü bir bitkidir ve kökü 180 cm’ye kadar uzayabilir. Gövdesi 80 – 120 cm boyunda ve dik yapıdadır. Çeşitlere göre değişmekle birlikte, yaprakları geniş ayalı, ince uzun, derin oymalı gibi farklı yapılarda olabilir. Çiçeklenme ve hasat dönemleri uzun süren bir bitkidir ve çalı şeklinde bir görünümü vardır. Tek yıllık olarak yetiştiriciliği yapılabilen bir bitkidir. Pamuğun, insan hayatında ayrı bir önemi bulunmaktadır. Bunun sebebi, birçok giysinin yapımında kullanılan kumaşların büyük bir bölümünün, pamuk lifinden yapılıyor oluşudur. Pamuk sadece tekstil sektöründe kullanılmamaktadır. Adına çiğit denen  tohumları % 17 – 24 yağ içeriği sebebiyle, ana madde olarak bitkisel yağ üretimi sektöründe de kullanılmaktadır. Kullanım alanının genişliği, insan hayatındaki yeri ve faydaları sebebiyle hem dünya genelinde hem de Türkiye ekonomisinde kendine önemli bir yer edinmiştir.

 

Pamuk

 

 

İklim İstekleri

Pamuk yetiştiriciliğinde en dikkat edilmesi gereken faktörlerin başında, iklim özellikleri bakımından sıcaklık, gün ışığı, yağış ve oransal nem gelmektedir. Ortalama sıcaklığın yıl boyunca 19 °C seviyelerinde, yaz aylarında ise hava sıcaklığının ortalama 25 °C olması istenir. Bitkide tarak oluşumundan önce sıcaklık 20 °C olmalıdır. Bitki çiçeklenme evresine geldiğinde sıcaklık 25 °C, kozaların büyüme evresine gelindiğinde ise 30 – 32 °C civarında olmalıdır. Kozaların istenilen şekilde açılabilmesi için sıcaklığın 15 °C’ye kadar düşüş göstermesi istenir.

 

Toprak İstekleri

Pamuk, genel anlamda pek çok toprak tipinde yetiştirilebilen bir bitkidir. Ancak ticari anlamda optimum verim ve kaliteye erişebilmek açısından, derin profilli alüviyal yapıdaki toprak tipi tercih edilir. Bitkinin yetiştiriciliğine en uygun yapıdaki toprak özelliklerini sıralayacak olursak derin, kumlu – killi yapıda, su tutma kapasitesi yüksek, geçirgenliği iyi, işlenmesi ve sulanması kolay olan topraklar olarak belirtebiliriz.

 

Toprak Hazırlığı

Ekim yapılacak arazinin pamuk ekimine hazırlanmasında gerçekleştirilecek işlemlerin başında tarla temizliği ve toprak altı işlemesi gelir. Arazide uzun zamandır pamuk yetiştiriliyorsa, toprakta yıllar içerisinde “pulluk altı” ya da “taban taşı” olarak isimlendirilen sert bir zemin oluşur. Bitki köklerinin sağlıklı gelişmesine engel olan bu tabanın mutlaka kırılması gerekir. Bu tabakanın kırılması için “subsoiler” adı verilen ve toprak diplerini kazmaya yarayan aletler kullanılır. Subsoiler makinesi sayesinde toprağın üst yapısında herhangi bir bozulma olmadan toprak yaklaşık 90 cm derinlikte işlenir. Yapılan bu uygulamayı sonbahar ve kış dönemi sürümleri ve tohum yatağının hazırlanması seyreder.

Şayet hasattan sonra arazide tekrardan pamuk ekimi yapılacaksa, sonbahar döneminde saplar kesilerek toprak 20 – 25 cm derinlikte tekrardan sürülmelidir. Arazide ot yoğunluğu yüksek ve toprak tavı uygun ise tarlanın kış aylarında tekrardan sürülmesinde fayda vardır. Öte yandan arazide herhangi bir tahıl bitkisinin ardından yetiştirilecekse, hasat işleminden sonra, toprak tavında iken sürülmelidir. İlkbahar sürümü, pamuk yetiştiriciliğinde tohum yatağının hazırlanması için yapılan son sürümdür. İlkbahar sürümünde derinlik olarak ortalama 15 cm seviyesi uygundur.

 

Toprak İşleme
Toprak İşleme

 

 

Pamuk Çeşitleri

Pamuk yetiştiriciliğinde verime etki eden en önemli faktörlerden biri de, yetiştirilecek pamuk çeşidi ve bu çeşidin tohumluğudur. Seçilecek pamuk çeşidinin yetiştiricilik alanına uyum sağlamış, yüksek verimli, teknolojik yapı bakımından üstün, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı ve bakım işlemlerine olumlu cevap verebilen bir çeşit olması istenir. Belirlenen bölgede yetiştirilecek pamuk çeşidini, o alanda yapılan uyum çalışmaları belirler. Araştırmalar sonucunda elde edilen adaptasyon verilerine göre, aşağıda verilen çeşitlerin yetiştiriciliği  uygun bulunmuştur.

Ege Bölgesi İçin Uygun Çeşitler

  • Nazilli-84
  • Nazilli-87
  • NC 873/143
  • Nazilli M-503
  • Lachata
  • Deltaopal
  • DP-5690
  • DP-5614
  • DP-5409
  • SG-1001
  • SG-501
  • SG-404
  • SG-125

Çukurova Bölgesi İçin Uygun Çeşitler

  • Çukurova-1518
  • Sayar-314
  • Erşan-92
  • Maraş-92
  • Lachata
  • DP-5690
  • DP-5409
  • DP-50
  • SG-501
  • SG-404
  • SG-125

Güneydoğu Anadolu Bölgesi İçin Uygun Çeşitler

  • Sayar-314
  • Maraş-92
  • Çukurova-1518
  • Nazilli-87
  • Stoneville-453
  • Nata
  • DP-5614
  • DP-20
  • SG-1001
  • SG-501
  • SG-404
  • SG-125

Antalya için Uygun Çeşitler

  • Çukurova-1518
  • Nazilli-84

 

Pamuk Tohumu Ekimi

Pamukta ekonomik anlamda yüksek verim ve kaliteli ürün almak isteniyorsa, genetiği bozulmamış, saflığı yüksek tohum tercihi çok mühimdir. İri, dolgun, biçimi ve rengi tekdüze olan tohumlar, kaliteli bir tohumlukta istenen özelliklerin başında yer almaktadır. Tohumluk içerisinde, boş, yeşil ve esmer, seyrek tüylü çiğit bulunmamalıdır. Tohumlar tekdüze, hastalıklardan ari ve iyi temizlenmiş olmalıdır. Tohumlar içerisinde boş ve kırık çekirdekler, yaprak gibi yabancı materyaller bulunmamalıdır. Tohumlar sert olmalıdır. Tohumların çimlenme kabiliyeti % 80 ve üzerinde olmalıdır.

Ekim zamanı yine iklim şartları göz önüne alınarak tespit edilir. Ekim işlemi için istenilen toprak sıcaklığı 15 °C ve üzeridir. Ekim zamanı dönemden döneme farklılık göstermekle birlikte en uygun ekim dönemi 25 Mart – 30 Nisan tarihleri arasıdır. Ekim mibzer kullanılarak, sıraya ekim şeklinde yapılır. Ekimde düzen olarak sıra araları 70 cm, sıra üzeri 35 – 40 cm olarak ayarlanmalıdır. Ekim derinliği, toprak yapısına göre temel olarak 3 – 4 cm’dir. Tohumdan toprak yüzeyine ilk çıkışlar normal koşullarda 5 – 10 gün içinde gözlemlenir.

 

Çiğit
Çiğit

 

 

Gübreleme

Pamuk yetiştiriciliğinde uygulanacak gübre miktarı, temel olarak iklim şartlarına ve toprak koşullarına bağlıdır. Bu etkenlere ek olarak,  yapılan sulamaya ve pamuk çeşidine göre farklılık gösterir. Diğer yetiştiricilik çeşitlerinde olduğu gibi, kaliteli ve yüksek verimli ürün elde etmek için, gübreleme öncesi belirli aralıklarla toprak analizleri yaptırılmalıdır. Ağırlıklı olarak tercih edilen gübre türü ve miktarları sıralanacak olursa dekara  14 – 16  kg azot, dekara  4 – 6  kg  fosfor olarak belirtilebilir. Ülkemiz toprakları yeterli potasyuma sahip olduğundan toprak analiz sonuçlarında gerekli görülmediği sürece kullanılmasına ihtiyaç yoktur.

 

Sulama

Farklı iklim şartları ve toprak yapılarına bağlı olarak pamuk yetiştiriciliğinde duyulan su ihtiyacı ortalama 400 – 600 mm değerlerindedir. Genel anlamda pamuk yetiştirilen bölgelerde yıllık toplam yağış seviyesi istenen değerlerin altında kaldığından, iyi bir büyüme için ihtiyaç duyulan su sulama yolu ile verilmelidir. Sulamanın yapılacağı zaman dilimi ve verilmesi gereken su miktarı, bitkinin su ihtiyacı ve topraktaki nem oranına göre belirlenir. Genel anlamda pamuğun su ihtiyacının karşılanabilmesi için, üretilen çeşitlerin orta bünyeli topraklarda ve normal iklim şartlarında 15 – 20 gün sıklıkla, 4 – 5 kez sulama yapılması önerilir. Yetiştiricilik bölgesine göre değişkenlik göstermekle birlikte en iyi sulama yöntemi,  karık yöntemiyle yüzey sulama yapılmasıdır.

 

Pamukta Sulama
Pamukta Sulama

 

 

Pamuk Hasadı

Pamuk hasadına başlamak için öncelikle kozaların olgunlaşması beklenir. Hasat zamanı bölgenin iklim şartlarına, pamuğun ekim zamanına ve yapılan sulama özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Genel şartlar göz önüne alındığında hasat zamanının Ağustos ayının sonlarına doğru başlayıp Kasım ayının başına kadar sürdüğünü söylemek mümkündür. Pamuk hasadında iş gücü önemli bir sıkıntıdır. Hasat normal şartlarda 2 – 3 kez elle toplanarak yapılabilse de, iş gücü sorunu, hasat işleminin elle yapılışının ekonomik şartların dışına itmiştir. Bu nedenle günümüzde pamuk  hasadı makinelerle yapılmaktadır.

 

 

Pamuk Tarlası

 

 

 

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort