Lale Hastalıkları Ve Zararlıları İle Mücadele

Lale Hastalıkları Ve Zararlıları İle Mücadele

Lale yetiştiriciliğinde en yaygın karşılaşılan sorunlar, kök çürüklüklerine neden olan lale hastalıkları ve bu hastalıklarla mücadeledir. Lalelerde hastalıklara neden olan etmenlerin büyük çoğunluğu fungal (mantari) etmenlerdir. Bunların dışında bazı virüs ve bakteriler de çeşitli hastalıklara neden olmaktadır.

Lale yetiştiriciliğinde soruna neden olan zararlılar arasında nematodlar ön plana çıkmaktadır. Mücadelesindeki zorluk nedeniyle nematodlara karşı alınacak kültürel önlemler büyük önem taşımaktadır.

 

Lale Hastalıkları İle mücadele

 

Fungal Lale Hastalıkları

Kök Yanıklığı / Pythium spp.

Hastalığın zararı dikimden 2 hafta kadar sonra ortaya çıkar. Hastalık 10 °C ve altındaki sıcaklıklarda görülmezken 16 °C  ve üzerinde hızla gelişim gösterir. Hastalıklı bitkilerin kök bölgesinde yumuşama görülür ve sulu bir görünüm alır. Bitkilerde çökertene neden olabilir. Hastalık etmeni toprak kökenli olduğu için dikim öncesi toprak dezenfeksiyonu ve soğanların ilaçlanması önemlidir.

 

Kök Yanıklığı / Pythium spp.
Kök Yanıklığı / Pythium spp.

Kök Çürüklüğü / Rhizoctonia tuliparum

Hem soğanlarda hem yapraklarda hastalık oluşturur. Yaprakların filizlendiği dönemde kahverengi çizgi ve lekelerle kendisini gösterir. Hastalıklı soğanlar enine kesildiği zaman kahverengi halkalar göze çarpar. Lalelerin saplarını çürütür ve bitki devrilir.  Hastalıktan korunmak için derim dikimden kaçınılması ve hastalık görülen yerlerde lale yetiştirilmemesi önemlidir.

 

Kök Çürüklüğü / Rhizoctonia tuliparum
Kök Çürüklüğü / Rhizoctonia tuliparum

Kurşuni Küf / Botrytis tulipea – Botrytis cinerea

Çok sık görülen ve salgına yol açan hastalıklardan birisidir. Hem soğanlarda hem de yapraklarda hastalık oluşturur. Daha önce domates ve biber gibi patlıcangiller familyasından bitkilerin yetiştirildiği topraklarda daha sık görülür. Soğanların enfekte olması halinde filizlenme ya hiç olmaz ya da çıkan filizler ölür. Hastalıklı bitki aksamında görülen gri renkli küf tabakası karakteristiktir. Bu etmenin sporları toprakta uzun yıllar kalabilir. Dikim öncesi toprak dezenfeksiyonunu ve soğanların ilaçlanmasını gerektirir.

 

 

Kurşuni Küf / Botrytis tulipea
Kurşuni Küf / Botrytis tulipea

Mavi küf / Penicillium stoloniferum

Genellikle akarlar tarafından zararlanan lale soğanlarında görülür. Soğanların üzerinde başlangıçta beyaz renkli olan misel tabakası görülür. Zamanla renk koyulaşarak mavi bir renk alır. Hastalığın önlenmesi adına zararlılara karşı gereken mücadele yöntemleri uygulanmalıdır.

 

Mavi küf Penicillium stoloniferum
Mavi küf / Penicillium stoloniferum

Fusarium Çürüklüğü / Fusarium oxysporum f. sp. tulipae

Yaprak uçlarının sararmasıyla kendini gösteren ve çiçek tomurcuğunu kurutan bir hastalıktır. Bitki gelişmesini yavaşlatır. Hastalıktan korunmak için dikim öncesinde soğanların ilaçlanması gerekir.

 

 

Fusarium Çürüklüğü / Fusarium oxysporum
Fusarium Çürüklüğü / Fusarium oxysporum f.sp.tulipae

Beyaz Çürüklük / Sclerotium tuliparium – Sclerotinia bulborum

Özellikle asidik topraklarda ve yüksek nemde görülen fungal bir hastalıktır. Hastalıklı soğanlar ya hiç çimlenmez ya da sararan ve hızla çürüyen zayıf sürgünler oluşur. Bazen mavimsi ve sulu yapıda lekeler görülür. Kökboğazı bölgesinde sonradan kahverengiye dönen beyaz renkli sporlar görülür. Hastalık etmeni dayanıklı bir spor yapısı olan sklerot oluşturarak 5 yıl toprakta kalabilir. Hastalık görülen topraklarda 5 yıl boyunca lale yetiştiriciliği yapılmamalıdır. Eğer yapılacaksa dikim öncesi toprak dezenfeksiyonu ve soğanların ilaçlanması şarttır.

 

 

Beyaz Çürüklük / Sclerotium tuliparium
Beyaz Çürüklük / Sclerotium tuliparium

Bakteriyel Lale Hastalıkları

Bakteriyel Yumuşak Çürüklük / Erwinia carotovora

Lale soğanlarında ve üst aksamda yumuşak ve sulu çürümeye neden olan bakteriyel bir hastalıktır. Hastalık başladıktan sonra tedavisi mümkün olmadığında hasta laleler sökülerek imha edilmelidir. Hastalıktan korunmak için dikim öncesinde soğanların ilaçlanması gerekir.

 

Bakteriyel Yumuşak Çürüklük / Erwinia carotovora
Bakteriyel Yumuşak Çürüklük / Erwinia carotovora

Viral Lale Hastalıkları

Lale Kıran Virüs Hastalığı / Tulip Breaking Virus (TBV)

Yalnızca pembe, mor ve kırmızı lale çeşitlerinde görülen bir virüs hastalığıdır. Çiçek taç yapraklarında beyaz ya da koyu renkli çizgilere yani renk kırılmalarına neden olur.

 

Lale Kıran Virüs Hastalığı / Tulip Breaking Virus (TBV)
Lale Kıran Virüs Hastalığı / Tulip Breaking Virus (TBV)

 

Lale Beyaz Çizgi Hastalığı / Tütün Çıngırak Virüsü (TRV)

Bu hastalığın vektörü Trichodoridae familyasından nematodlardır. Diğer viral hastalıklar gibi herhangi bir tedavsi yoktur. Hastalıklı lalelerin sökülerek imha edilmeleri gerekir. Hastalığın önlenmesi amacıyla nematod mücadelesi titizlikle yapılmalıdır.

 

Lale Beyaz Çizgi Hastalığı / Tütün Çıngırak Virüsü (TRV)
Lale Beyaz Çizgi Hastalığı / Tütün Çıngırak Virüsü (TRV)

Lale Yetiştiriciliğinde Görülen Başlıca Zararlılar

Nematodlar

  • Soğan Sak Nematodu / Ditylenchus dipsaci
  • Trichodorus spp.
  • Paratrichodorus spp.

Nematodlar toprak kökenli zararlılardır. Soğanlarda anormal gelişime neden olurlar. Nematod yumurtalara, lale soğanlarında “nematod halkası” adı verilen koyu renkli bir halkayla ayırt edilirler. İlaçla mücadelenin yanı sıra serada yapılacak “solarizasyon” uygulaması, mücadeleye yardımcı olur.

 

 

Soğan Sak Nematodu Belirtileri
Soğan Sak Nematodu / Ditylenchus dipsaci belirtileri

 

Danaburnu / Gryllotalpa gryllotalpa

Toprakta yaşayan ve bitkilerin kök ve kök boğazlarını yiyerek zarar yol açan bir böcektir. Yetişkin danaburnuların boyu 3.5 – 5 cm arasında değişir. Kazıcı bacak yapısı sayesinde toprak altında rahatça ilerler. Mücadelesinde ilaç – kepek – yem karışımı kullanılmaktadır.

 

Danaburnu Gryllotalpa gryllotalpa
Danaburnu / Gryllotalpa gryllotalpa

Çiçek Soğan Akarı / Rhizoglyphus echinopus

0.4 – 0.7 mm uzunluğunda, çıplak gözle çok zor fark edilen akarlardır. Vücutları beyaz renkte, ağızları ve bacakları kahverengidir. Optimum gelişme sıcaklığı 23 – 28 °C, oransal nem isteği  % 70 – 80’dir. Hem yetiştiricilikte hem de depolama sırasında soğanlarda % 30 zarara yol açabilir. Depolanma sırasında havalandırmaya ve seyrek depolamaya dikkat edilmelidir. Akarisitler kullanılarak mücadele edilmeli, yabancı ot kontrolüne dikkat edilmelidir.

 

 

Çiçek Soğan Akarı Rhizoglyphus echinopus
Çiçek Soğan Akarı / Rhizoglyphus echinopus

Yaprak Bitleri 

  • Şeftali yaprakbiti / Myzus persicae
  • Sera Patates yaprakbiti / Aulacorthum solani

Fidelerde, depolanan yapraklı soğanlarda, tomurcuklarda ve çiçek saplarında zarar yol açarlar. Bitki özsuyunu emerek beslenen bu böcekler emgi yaptıkları yerlerde yapışkan bir fumajine neden olurlar. Bir çok virüsün yayılmasında vektörlük yaparlar. Ekonomik zarar eşiği göz önünde bulundurularak kimyasal mücadele gerektirebilir.

 

Şeftali yaprakbiti Myzus persicae
Şeftali yaprakbiti / Myzus persicae

Lale Hastalıkları Ve Zararlıları İle Mücadele

DİKKAT! Tüm yetiştiriciliklerde geçerli olmak üzere, gerek hastalık gerek zararlı gerekse yabancı otlara karşı  pestisit kullanmak gerekebilir. Bu durumda mutlaka yetkili Ziraat Mühendisleri tarafından reçete edilmiş,  Tarım ve Orman Bakanlığı‘ndan ruhsatlı pestisitler kullanılmalıdır. Pestisitler mutlaka,

  • Tavsiye edilen zamanda 
  • Tavsiye edilen şekilde 
  • Tavsiye edilen dozda kullanılmalıdır.

Sosyal Medyada Paylaşın:

BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort