İyi Tarım Uygulamaları (İTU), insan, hayvan ve çevre sağlığına zarar vermemeyi ve doğal kaynakların korunmasını amaçlayan bir tarımsal üretim şeklidir. Başka bir deyişle İTU şunları amaçlar :

• Tarımda sürdürülebilirlik
• İzlenebilirlik
• Toprak ve su kaynaklarının korunması
• İnsanlara ve hayvanlara zararı olmayan bir tarımsal üretim süreci
• Gıda güvenliği

İTU ülkemizde 2010 yılından bu yana aktif olarak uygulanmaktadır. Uluslararası bir gıda ve çevre  güvenliği denetim sistemi olan GLOBALGAP esaslarına göre düzenlenmiştir.

İTU Neden Gereklidir ?

• Artan Dünya nüfusu ve buna bağlı olarak  artan gıda gereksinimi nedeniyle tarımsal üretimde kaliteden çok verim artışını hedefleyen bir yönelim oluşmuştur.
• Artan eğitim seviyesiyle beraber günümüzün bilinçli tüketicileri, daha seçici, kalite arayışında olan ve gıda güvenliğini sorgulayan bireyler haline gelmiştir.
• Tüketicilerin bu isteklerini karşılamak için, ürünlerin tarladan sofraya kadar izlenmesi, gözlenmesi ve belgelendirilmesi zorunlu hale gelmiştir.
• İşte tam da bu noktada İTU, bu  zorunlulukları karşılayan bir üretim biçimidir.

Kimler İyi Tarım Yapabilir ?

Hayvansal üretim, bitkisel üretim ve su ürünleri üreticiliği yapan;

• Bireysel olarak üreticiler
• Kooperatifler ve üretici birlikleri çatısı altında üretici grubu olarak
• Üretim yapan ya da yapmayan müteşebbis (paketleme, satış vs.) tüzel kişilikler altında sertifika alabilirler.

İTU Esaslarına Uygun Üretim Nasıl Yapılır ?

İTU, kayıtları düzenli olarak tutulan ve denetimli olarak yapılan bir tarımsal üretim şeklidir. İTU sistemine göre üretim yapan üreticiler, gruplar ya da işletmeler düzenli olarak Tarım ve Orman İl ve İlçe Müdürlükleri tarafından kontrol edilirler.

Bakanlıkça yetkilendirilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşları da, hasat sürecinde gerekli denetimleri yaparak gerekli belgeyi verirler. (Kırmızı yazıya tıklayarak yetkili sertifikasyon kuruluşlarının listesine ulaşabilirsiniz.)

İTU üreticileri de;

• Yönetmeliğe uygun olarak kayıt tutarlar.
• Gerekli dökümanları hazırlarlar.
• Toprak ve su analizlerini yaptırırlar.
• Konu ile ilgili eğitimler alırlar.
• Üretim alanına ikaz eden, bilgi veren talimat ve tabelalar asarlar.

İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası Nasıl Alınır ?

İTU sertifikası almak isteyen üreticiler, kendileri öğrenerek ya da bir danışmandan yardım alarak İTU Yönetmeliği’ne uygun bir üretim sistemi kurmalıdır.  Daha sonra kurdukları ve minimum 3 ay boyunca faaliyete geçirdikleri sistemi kontrol ettirebilir.

Yaptıkları çalışmaları kontrol ettirmek için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetki verilen bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna başvuru yapmaları gerekir. İmzalanan sözleşmenin ardından da kontrolörler tarafından gerekli kontroller yapılır. Üretici sözleşmenin gerektirdiği şartları taşıyorsa, sertifikası düzenlenir.

İyi Tarım Uygulamaları Avantajları Nelerdir ?

• İTU’ya göre üretim yapan çiftçilerin ürünleri güvenilir olduklarından, iç ve dış piyasada daha rahat müşteri bulur, ve daha yüksek fiyatlara satılabilir.
• Bilinçli uygulamalar sayesinde toprak, erozyondan ve tuzlanmadan korunur.
• İTU sayesinde üreticiler, tüketicilerin güvenini kazanarak etkin ve ucuz reklam yapabilirler.
• İTU doğrultusunda üretim yapan çiftçiler, Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası kredilerine daha düşük faiz öderler.
• Ürünlerde markalaşmayı olanaklı hale getirir.
• Üreticiler ürünlerini direk olarak satabilirler. Bunu yanında toptancı hallerinde rüsum hakkından muaf olurlar.
• İTU, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, ürün ve alan bazlı olarak desteklenmektedir.
• Kontrollü ilaçlamalar sayesinde gereksiz pestisit kullanımı azalır.

2020 Yılı İyi Tarım Uygulamaları Destekleme Ödemesi Takvimi

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan 2020 yılı İTU destekleme takvimi aşağıdadır :

• Başvuru formlarının  verilmesi  / 09 Kasım 2019 – 27 Mart 2020
• Destekleme Talep Formu’nda istenilen belgelerin İl/İlçe Müdürlüklerine teslimi / 03 Şubat– 27 Mart 2020
• Başvuruların Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) işlenmesi / 17 Şubat 2020  – 17 Nisan 2020
• İcmal 1’lerin (TBS’den alınarak) oluşturulması / 30 Mart 2020 – 17 Nisan 2020
• İcmal 1’lerin Askıya Çıkarılması /  04 Mayıs 2020
• İcmal 1’lerin Askıda Kalması / 04 Mayıs 2020 – 08 Mayıs 2020
• Bilgilerin düzeltilmesi ve KSK’lara müracaat ve düzeltmeler / 04 Mayıs 2020 – 22 Mayıs 2020
• İtirazların değerlendirilmesi sonucu ÇKS kayıtlarının düzeltilmesi / 04 Mayıs 2020 – 22 Mayıs 2020
• Ön inceleme ve incelemelerin yapılması / 03 Şubat 2020 – 05 Haziran 2020
• İcmal 1’den İcmal 2 ve İcmal 3’ün alınması   / 22 Mayıs 2020- 05 Haziran 2020
• İcmal 3’ün Bakanlığa gönderilmesi / 22 Mayıs 2020- 05 Haziran 2020
• İcmallerin Bakanlıkta toplanması ve  değerlendirilmesi / 05 Haziran 2020 – 17 Temmuz 2020
• Ödemelere dair iş ve işlemler / Ağustos 2020

İyi Tarım Uygulamaları Logosu

İTU sertifikası olan bir ürünlerin etiketlerinde hangi bilgilerin bulunduğunu bilmemiz gerekir. İTU ürünlerinde de tıpkı diğer gıda ürünler gibi Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği‘nde bulunan etiket bilgileri bulunmalıdır. Bu bilgilere ek olarak etiketlerde;

• İTU Yönetmeliği‘ne uygun üretildiğine dair bilgi
• Yetkilendirilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşunun ismi ve “TR.İTU” ile başlayan kod numarası
• Ürüne ait sertifika numarası
• İTU logosu da bulunmalıdır.

NOT : Kırmızı renkli yönetmelik yazılarına tıklayarak, ilgili yönetmeliğin tam metnine ulaşabilirsiniz.

İyi Tarım Uygulamaları Kodu Nedir ?

İTU kodu, sulardaki tarımsal faaliyet kaynaklı nitrat kirliliğinin önlenmesi ve azaltılması için çiftçilerin uyması gereken kuralları belirler. 2017 yılında yürürlüğe giren İTU Kodu Tebliği aşağıdaki konulara ilişkin hükümler içerir :

• Arazi yönetimi
• Bitki besin maddesi yönetimi
• Hayvansal gübre yönetimi
• Sulama yönetimi
• Bitki koruma ürünleri yönetimi
• İşletmede tutulması gereken kayıtlar

İTU kodunun uygulanması, nitrata hassas olarak tanımlanan bölgelerde mecburi iken, hassas olmayan bölgelerde ise gönüllülük esasına  dayanır.

• Hassas bölgelerde, yıllık 1600 kg ve üzerinde
• Hassas olmayan bölgelerde, yıllık 3500 kg ve üzerinde azot üreten hayvancılık işletmeleri hayvansal gübre deposu ve gübreleme planı yapmak zorundadır.

Organik Tarım Nedir ? İyi Tarım Uygulamaları, Organik Tarımdan Farklı Mıdır ?

Organik tarım, insan ve çevre sağlığına zararı olmayan, üretim süresince kimyasal kullanılmayan,  tüketime dek her aşaması kontrol altında olan ve sertifikalandırılan bir tarımsal üretim şeklidir. Doğal dengeyi korumayı,  su ve hava gibi hayati kaynakları ve doğal yaşamı  korunmasını amaçlar.

İTU, organik ya da  ekolojik  tarımla karıştırılmamalıdır. Organik tarım yaparken kimyasal ilaç kullanılmaz. İTU’da ise kimyasal pestisit ve zirai gübre kullanımı vardır ancak kayıt altındadır. İTU’nun ana hedefi, çiftçilerin kullandıkları fide, tohum, zirai ilaç, toprak, su kaynakları ve üretimi yapılan gıdaların kalite raporları dahil olmak üzere her bir başlığın kayıt altına alınmasıdır.