Domates Mildiyösü, Phytophtora infestans adlı etmenin oluşturduğu fungal bir sebze hastalığıdır.

Hastalık Tanımı

Etmenin konidioforları seyrek dallı ve kalın zarlı olup renksiz bir yapıya sahiptir. Bu konidioforlar yapraklardan ve stomalardan çıkmaktadır. Konidiofarların uçlarında limon şeklinde, ince zarlı, 21 – 38 x 12 – 23 µm boyutlarında konidiosporlar bulunmaktadır. Hastalık etmeni, kışı oospor olarak bitki artıklarında geçirmektedir. İlkbaharın gelmesiyle çimlenen bu oosporlar primer enfeksiyonları oluşturmaktadır. Yaprakların üstünde oluşan lekelerden konidosporlar rüzgâr, yağmur gibi etkenlerle yayılarak sağlıklı bitkilere bulaşmaktadır. Bu konidiosporların çimlenmesi, yeni üreme organı oluşturma şekli, bitki içerisindeki gelişimi patates mildiyösündeki gibidir. Enfeksiyonun oluşabilmesi için gerekli olan sıcaklık 19 – 22 °C , nem ihtiyacı ise % 80 nispi nemdir.

Domates Mildiyösü Belirtileri

Hastalık, toprak üstü tüm organlarda belirtiler göstermektedir. Hastalıklı bitkilerin yapraklarında  ilk etapta küçük, soluk yeşil lekeler meydana gelmektedir. Hastalığın ilerleyen zamanlarında bu lekeler kahverengi ve siyah bir renk almaktadır. Etmen için uygun iklimsel göstergeler oluştuğunda, belirtiler bitki gövde ve saplarında da görülebilmektedir. Hava sıcaklığı 16 – 22 °C ve nem oranı yüksek olduğu zaman, lekelerin alt tarafında beyaz bir tabaka oluşmaktadır. Bu tabana hastalık etmenini oluşturan konidiosporlar bulundurmaktadır.

Hastalık meyvelerde de görülebilmektedir. Meyvedeki belirtiler başlangıçta  yapraklardaki belirtilere benzemektedir. İlerleyen zamanlarda ise domates kızardıkça lekelerin etrafı kırmızıdan ayırt edilebilecek şekilde yeşil bir hale ile çevrilidir. Hastalık erken dönemde gözüktüğünde büyük kayıplara sebep olmaktadır. Hastalığın meyvede gözükmesi meyvenin ticari değerini önemli ölçüde düşürmektedir. Hastalık epidemi yaptığı zaman zarar % 100’e kadar ulaşabilmektedir. Domates yetiştiriciliği yapılan her yerde iklimsel koşullara bağlı olarak görülebilmektedir.

Domates Mildiyösü Konukçuları

Domates ve Patates başta olmak üzere Solonaceae familyasına ait bir çok  kültür bitkisi ve yabancı otlar da konukçusudur.

Kültürel Önlemler

1 – Hastalıklı bitkiler tarladan uzaklaştırılarak imha edilmelidir.

2 – Hasat ve bakım işlemleri bitkilerin üzeri ıslak olmadığı zamanlarda ya da çiğ kalktıktan sonra yapılmalıdır.

3 – Hastalık her yıl görülüyorsa sırık domates ekerek sıraların rüzgâr yönüne doğru dikilmesine dikkat edilmelidir.

Domates Mildiyösü Kimyasal Mücadelesi

İlaçlama  Zamanı

Hava sıcaklıkları ortalama 16 °C ve %  80 nem oranlarında olduğu zaman ya da bitkilerde ilk belirtiler gözüktüğü anda ilaçlama yapılabilir. Hava durumu ve  nem durumu 15 gün takip edilerek oranlara göre hastalığın çıkabileceği oranlara geldiği zaman belirtiler çıkmadan da ilaçlama yapılabilir.

Kullanılacak Bitki Koruma Ürünleri Ve Dozları

Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan ruhsatlı,  tavsiye edilen ilaç ve diğer bitki koruma ürünleri, tüm detayları  bku.tarim.gov.tr sitesinden incelenerek kullanılabilir.

Kullanılacak Alet Ve Makineler

Yapılacak ilaçlama da sırt pülverizatörü, atomizörü veya tarla için olan pülverizatörlerle yapılabilir.

İlaçlama Tekniği

Hastalık enfeksiyon kaynakları yaprakların altında olduğu için ilaçlama yaparken ilacın kesinlikle yaprakların altı yüzeyine temas etmesi gerekmektedir. Bitkinin tüm yüzeyinde bir tabaka halinde ilaçlama yapılmalıdır. Yapılacak ilaçlamadan sonra 24 saat içerisinde yağış olmamasına dikkat edilmeli ilaçlama hava durumuna göre yapılmalıdır. İlaçlamaya hastalık durumuna göre, iklimsel koşullara ve ilacın etkinlik süresine göre devam ettirilmedir.