Patates Kahverengi Çürüklüğü ve Bakteriyel Solgunluk, Ralstonia solanacearum adlı etmenin oluşturduğu bir sebze hastalığıdır.
Ralstonia solanacearumun boyutları 0.5-0.7 x 1.5-2.5 u.m dır. Bakteri, gram-negatif ve polar kamçıya sahiptir. Etmen 5 adet biovara ve 5 farklı ırka sahiptir. En önemli biovarı patateste kahverengi çürüklük yapanıdır. Bu biovar ülkemiz iklim şartlarına adapte olmuştur. Solanaceae familyasından sadece patatesi değil bu familyaya ait sebzeleri de hastalandırabilmektedir. Etmen patates yumruları ile taşınıyor olarak bilinmekte fakat solanaceae familyasına ait olan diğer sebzelerin tohumuyla taşınıp taşınmadığı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Hastalık etmenin kaynağı genellikle topraktır. Enfeksiyon kökler aracılığıyla gerçekleşmektedir.
Enfeksiyon sistemik olarak ksilem dokuları aracılığıyla bitki içerisinde ilerlemekte ve solgunluk oluşturmaktadır. Hastalık etmeninin yayılışında latent (hastalık olmasına rağmen belirti olmaması) enfeksiyonların bulunması önemlidir. Latent enfeksiyonlu yumruların bir bölgeden diğer bir bölgeye gitmesi hastalığın yayılışında çok etkilidir. Sadece yumrular değil sulama kanalları, akarsular gibi su kaynakları da hastalığın yayılışı açısından etkili rol oynamaktadırlar. Etmen köpek üzümü, yaban mersini gibi yabancı ot türlerinde de kışlayabilmektedir.
Hastalık etmeninin belirtileri bitkide yeşil aksam ve yumruda gözükmektedir. Yeşil aksamdaki ilk belirti tipi, sıcak yaz günlerinde uç yapraklarda görülen solgunluklardır. Susuzluktan olan solgunluklar gibi geceleri kaybolma görülmemektedir. Hastalığın ilerleyen evrelerinde yapraklar bronzlaşacak, kök boğazına yakın gövdede ise kahverengi çizgileşmeler meydana gelecektir. Hastalık yumruda dışarıdan anlaşılmayabilir. Hastalıkla bulaşık bu şekilde bitkiler kesildiğinde beyaz sümüksü bir akıntı oluşmaktadır.
Dikkat edilecek husus, hastalık belirtilerinin “Patates Halka Çürüklüğü” ile karıştırılmamasıdır. Hastalık bulunan yumru kesildiği zaman iletim demetlerinde kahverengileşmeler ve bu kahverengi yerlerden beyaz akıntılar oluşmaktadır. Ayrıca nekrotik lekeler de bulunmaktadır. Hastalık bu belirtilerden ötürü “Kahverengi Çürüklük” adını almıştır.
Hastalık belirtileri domateste de görülmektedir. Günün sıcak saatlerinde uç yapraklarda görülen solgunluklar, hastalık belirtilerinden biridir. Hastalık uygun koşullar olduğunda çok hızlı yayılabilmektedir. Bitki boyunda kısalmalar ve fazla sayıda yan kök oluşumu gözlenmektedir. Bitki gövdesi ortadan ikiye ayrıldığında iletim demetlerindeki kahverengileşme ve bu gövde suyun içine koyulduğunda suya doğru beyaz bir akıntı olması hastalık teşhisinde önemli belirtilerdendir.
Etkili bir mücadelesi olmamasından dolayı patateste yumruda ve domateste fidelerde hastalık toleransı sıfırdır. Hastalık etmeni iç ve dış karantina listesinde de yer almaktadır.
Bu hastalığın mücadelesi için , Avrupa Birliği mevzuatı kapsamında 29 Eylül 2002 tarih ve 24891 sayılı Resmi Gazetede “Ralstonia solanacearumun Mücadelesi Hakkında Tebliğ” yayınlanmıştır. Karantina önlemleri bu tebliğe göre her ülke tarafından ihraç ve ithal durumunda uygulanmaktadır.
Bilinen bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır.