Tavuk Vebası / Kuş Gribi Hastalığı Ve Mücadelesi

Tavuk Vebası / Kuş Gribi Hastalığı Ve Mücadelesi

Tavuk Vebası hastalığı,  kanatlı hayvanlarda sindirim ve solunum sistemini etkileyerek ölüme neden olan viral bir hastalıktır. Kuş Gribi veya Avian influenza (AI) olarak da adlandırılır. Hastalık yabani kuşlarda daha az öldürücüdür.

Hastalığın epidemi yaptığı yıllarda bir çok farklı mihrakta hastalık çıkar. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, itlaf işlemleri öncelikli olmak üzere hastalık sürekli izlenir. Şüphelenilen evcil ve kanatlı hayvanlar teşhis edilmek üzere enstitülere gönderilir. Hastalık etkeni bu enstitülerde izole edilerek, negatif ve pozitif mihraklar belirlenir. Pozitif mihraklarda karantina tedbirleri alınır.

Tavuk Vebası hastalığının yayılmasını önlemek ve etkili bir kontrol sağlamak için ilgili Veteriner Hekimlere büyük iş düşmektedir. Yapılan mücadele çalışmalarının koordine edilmesi, idari çalışanların, üreticilerin ve tüketicilerin bilgilendirilip bilinçlendirilmesi başta gelen sorumluluklardır.

Bu yüzden, şüphelenilen vak’aların iyi tanımlanması, şüpheli sürülerden numune alınması ve laboratuvarlara uygun bir biçimde gönderilmesi gerekmektedir. Geçici kordonlar konularak kesintisiz bir takip sağlanmalı, sonuçların pozitif gelmesi halinde kalıcı karantinalar konulup gereken önlemlerin alınması yapılacak işler arasındadır.
Bu makalede, hastalığın daha kolay anlaşılması amacıyla, hastalıkla ilgili bilgiler soru – cevap metoduyla verilmiştir.

Tavuk Vebası - Kuş gribi

 

Tavuk Vebası Hastalığı Etkeninin Özellikleri Nelerdir ?

Hastalığa neden olan virüs, Orthomyxoviridae familyasına ait Influenza A virüsüdür. RNA karakterinde ve tek sarmallıdır. Dış yapısında mevcut nöraminidaz (N) ve hemaglütinin (H) adlı antijenler göz önüne alınarak alt tipleri belirlenmiştir. N antijenine göre 9, H antijenine göre 16 gruba ayrılmıştır. Tavuk Vebası virüslerini bu 2 antijenin kombinasyonları oluşturur. (H1N1, H2N1 vs.) Bu virüsler çoğunlukla göç eden su kuşlarının sindirim sistemlerinde bulunur ve bir kısmı evcil kanatlı hayvanlarda hastalığa sebep olmaktadır.

Evcil hayvanlarda hastalığa neden olan Influenza A virüsleri, meydana getirdikleri hastalık seyrine göre Düşük Patojeniteli (LPAI) ve Yüksek Patojeniteli (HPAI)  olarak 2 gruba ayrılır. Yüksek Patojeniteli virüsler, ölüm oranı % 100’ü bulabilen çok ciddi hastalıklara neden olurlar. Düşük Patojeniteli virüsler, hafif seyreden solunum yolu enfeksiyonlarına yol açarlar. Hayvanların yumurta veriminde düşüş ve halsizlik görülür.

Influenza-a virüsü
Influenza-a virüsü

Hastalık Türkiye’de Daha Önce Görüldü Mü?

Tavuk Vebası hastalığı, ülkemizde ilk defa 2005 yılı Ekim ayında, Balıkesir’in Manyas ilçesine bağlı Kızıksa Beldesi’nde görülmüştür. Halk arasındaki deyimiyle “tavuklarımıza kıran girdi” diye tanımı yapılan hastalık, Tavuk Vebası değildir. Bahsedilen hastalık, uzun zamandır görülmekte olan “Yalancı Tavuk Vebası” hastalığıdır (Newcastle). Birbirinden farkı etiyolojiye sahip bu hastalıklar karıştırılmamalıdır.

Tavuk Vebası Hastalığının Yayılmasında Göçmen Kuşların Rolü Nedir ?

Göçmen su kuşları, hastalığa neden olan virüsün kaynağı olarak bilinmektedir. Virüslerin bir yerden diğerine taşınmasında çok önemli rolleri vardır. Göçmen kuşlarda, bu virüslerin normal bir döngüsü bulunmakta ve hayvanlar virüsten çok az etkilenmektedir. Aynı virüs, evcil kanatlılara bulaşınca,  patojenitesine göre evcil kanatlılarda hastalık oluşturur ve diğer kanatlılar arasında bulaşma başlar.

Pek çok ülkede tespit edilen, yüksek patojeniteye sahip H5N1 alt tipinin sebep olduğu salgınların yayılmasında göçmen kuşlar rol oynamış ve göç yollarında hastalık çıkışı olmuştur.

Kuş-Gribi-Bulaşma-Yolları
Kuş-Gribi-Bulaşma-Yolları

Türkiye’de Göçmen Kuşların Yolları Nerelerden Geçer ?

Aşağıda görüldüğü üzere göçmen kuşların yolları  Türkiye’den de geçer. (Şekil 1.) Bu hastalığın yayılışında göçmen kuş türleriyle temasta bulunan yabani kuşlar da rol oynar. Türkiye’de yaklaşık 100 civarında kuş alanı bulunmaktadır. (Şekil 2.)

Türkiye-Göçmen-Kuş-Yolları
Şekil 1. Türkiye-Göçmen-Kuş-Yolları

 

Şekil 2. Türkiye Kuş Alanları
Şekil 2. Türkiye Kuş Alanları

Tavuk Vebası İhbarı Mecburi Hastalık Mıdır, Nereye Bildirilir ?

Tıpkı bir çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de “3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu” uyarınca ihbarı mecburidir. Hastalık bildirimleri İl veya İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine yapılır.

Tavuk Vebası İle Mücadele Mevzuatı Var Mıdır ?

Hastalıkla mücadele kapsamında aşağıdaki mevzuatlar çerçevesinde çalışmalar yapılmaktadır.

  • 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu
  • Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği
  • Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Talimatı

 

Tarım ve Orman Bakanlığı

 

Türkiye’deki Kanatlı İşletmeleri Kayıt Altında Mıdır ?

Evet. Tarım ve Orman Bakanlığı‘nın Kanatlı veri tabanında, ülkedeki tüm kanatlı işletmeleri sürü bazında kayıtlıdır. Bütün kesimhaneler ve kanatlı işletmeleri düzenli olarak denetlenmektedir. Gerekli durumlarda rutin dışı denetlemeler de yapılmaktadır.

Virüs Dış Ortamda Ne Kadar Süre Yaşar ?

Influenza  virüsleri, nemli ve serin ortamlarda çok uzun süre canlılıklarını koruyabilirler. Dışkı içerisinde 4 °C’de 30 – 35 gün, 20 °C’de ise 7 gün canlı kalabilir. Virüsler, su kuşlarının çok olduğu  havuz ve göllerden de  izole edilmiştir. Bu tür sular, hastalığın kanatlılara bulaşmasında çok etkilidir.

Virüs yüksek sıcaklığa karşı son derece hassastır. Merkezi sıcaklığı 70 °C’ye ulaşan pişirmelerde sadece 1 – 2 saniye içerisinde ölür.

Hastalık En Çok Hangi Hayvanlarda Görülür ?

  • Tavuk, hindi, kaz, ördek, bıldırcın gibi evcil kanatlılarda bulunur. Özellikle hindi ve tavuklarda yüksek patojeniteli virüslerin oluşturduğu hastalıklar ciddi sonuçlar doğurur.
  • Kuğu, yabani kaz ve ördek, martı, bataklık kuşları gibi yabani kanatlılarda bulunur. Ancak virüsle bulaşık  olmasına rağmen göç eden kuşlarda her zaman hastalık tablosu oluşmaz.
  • Göç eden kanatlılar arasında en çok virüsü ördekler saçar.
  • Papağan, kanarya, muhabbet kuşu gibi kafeste beslenen kuşlarda da virüs tespit edilmiştir.
  • Influenza A virüsleri insan – domuz – kedigiller – at- balina gibi memelilerde  de enfeksiyon oluşturabilir.

Tavuk Vebası

Evcil Kanatlılara Bulaşma Nasıl Olur ?

  • Virüsün ana taşıyıcı ve bulaştırıcısı göçmen kuşlarla direk temas.
  • Göçmen kuşların solunum akıntıları ve  dışkılarıyla temas.
  • Virüsle bulaşık su, yem ve ekipmanlar
  • İnsanlar
  • Yumurta ile anneden civcive bulaşmayla ilgili bilimsel bir kanıt yoktur. Ancak virüsle infekte olan kanatlıların yumurta kabuklarında virüsün bulunduğu belirlenmiştir.
  • Hava yoluyla bulaşma bir kaç kilometreyle sınırlı olsa da yakın kümesler arasında bulaşmalar görülebilir.

 

Hastalığın Kuluçka (İnkubasyon) Süresi Ne Kadardır ?  

Hastalığın kuluçka süresi, virüsün patojenitesine göre, 1 ile 5 gün arasında değişir. Genelde bulaşmadan 24 -36 saat sonra hastalık belirtileri başlar. Hastalanan hayvanlar ekseriyetle 1 – 7 gün içinde ölür. Ölümler büyük çoğunlukla 24 – 48 saatte olmaktadır.

Tavuk Vebası / Kuş Gribi Hastalığının Klinik Belirtileri Nelerdir ?

  • Hastaların ateşi yükselir, şiddetli ishal ve tüylerde kabarma vardır. Depresyon ve iştahsızlık görülür.
  • Yumurta verimi durur ya da çok azalır.
  • Hayvanların göz kapaklarında kapanma,  konjuktivalarda şişlik ve kırmızılık görülür.
  • Göz, ibik ve sakal etrafında oluşan siyanoz ve ödem karakteristiktir. Ödemler, göğüs ve boyun bölgesine yayılabilir.
  • Solunumda güçlük çekilir, burundan kanlı ve grimsi bir akıntı gelir.
  • Bacaklar başta olmak üzere vücudun tüysüz bölgelerinde kanamalar ve morarmalar dikkat çeker.
  • Hiç belirti görülmeden ani ölümler görülmektedir. Ölüm oranı % 100’ü bulabilir.
  • Hastalar 1 – 7 gün içinde, genellikle de 2 gün içinde ölür. Akut evreyi atlatan hayvanlarda sinirsel semptomlar, koordinasyon bozukluğu, ayakta duramama ve yürüyememe benzeri belirtiler gözlenmektedir.

 

Kuş-Gribi-Belirtileri
Kuş-Gribi-Belirtileri

İnsanlara Nasıl Bulaşır ?

Bugüne dek sadece hasta hayvanlarla yoğun ve doğrudan teması olan horoz dövüşçüleri, tavuk bakıcıları ve çiftlik çalışanları gibi kişilere bulaşmıştır. Nüfusu yoğun olan yerleşim bölgelerinde görülse de, son 10 yıl içinde sadece 145 kişiye bulaşması da bu durumu kanıtlar niteliktedir. Yapılan çalışmalara göre hastalığın insanlara bulaşabilmesi için 2 ana unsur gereklidir :

  • Hastalık taşıyan hayvan
  • Bu hayvanlar ile direk temas.

İnsanlarda görülen hastalıklarda farklı bir bulaşma şekli olmamıştır.

Tavuk Vebası Hastalığı Neden Bu Denli Endişe Yaratmaktadır ?

Bu hastalıkla ilgili araştırmaların henüz yeni olması ve bazı teorik tartışmalar, endişeleri arttırmaktadır. Bunun esas sebebi, hastalığın insanlardan insanlara bulaşma yeteneği kazanması halinde yaşanacak pandemik bir grip salgını potansiyelidir.

Hasta Hayvanın Eti Veya Yumurtası Yenirse Hastalık Bulaşır Mı ?

Bugüne dek, hasta hayvanın eti ya da yumurtasının tüketilmesi sonucu herhangi bir bulaşıklık bildirilmemiştir. Bu çok önemli bir bilgidir. Hastalığa yakalanan insanların tamamında solunum sisteminden bulaşma olmuştur.
Kanatlı etlerinin iyi pişirilmesi yalnızca kuş gribi hastalığı için önemli değildir. Aynı zamanda kanatlı etleri ve yumurtalardan bulaşan diğer zararlı mikroorganizmalar da pişirme sonucu ölür. Kuş gribi hastalığının hiç bildirilmediği ülkelerde de  bu yönde uyarılar yapılmaktadır.

Tavuk Vebası (Kuş Gribi) İnsandan İnsana Bulaşır Mı ?

Hayır. Bugüne kadar insandan insana bulaşan bir kuş gribi vak’ası bildirilmemiştir. Bulaşma ve ölümlerin çoğu, hasta kanatlılarla yoğun temas eden kişilerde oluşmuştur.
Tavuk Vebası

 

Açıkta Yetiştirilen Kanatlıların Hastalığın Yayılmasında Önemi Nedir ?

Dünyada kuş gribi vak’aları, açık alanda yapılan veya köy tavukçuluğu olarak bilinen yetiştiricilik tipinde meydana gelmektedir. Hastalık, bu esnada gereken tedbirlerin alınmaması durumunda, entegre yetiştiricilik yapan işletmelere bulaşmaktadır. Bu yüzden, hem insanların sağlığı bakımından hem de hastalığın kontrolünde açıkta yaşayan kanatlıların kapalı yerlerde tutulması çok önemlidir.

Yabani kanatlılar hariç tutulursa, Türkiye’de görülen hastalıkları, çoğu köy tavuklarında görülmüştür. Bu veri, diğer ülkelerden bildirilen vak’aları ve epidemiyoloji verilerini desteklemektedir.
Hastalığın görülme tehlikesi, sürekli denetim altında yapılan entegre yetiştiricilikte çok düşüktür. Çünkü buralardaki hayvanların dış ortamla teması çok sınırlıdır. Bulaşmaları engelleyen biogüvenlik tedbirleri alınmıştır. Bu işletmeler düzenli şekilde Veteriner Hekim kontrolündedir. Kontroller kesimhanelerde de devam etmektedir.

Evlerdeki Kafes Kuşlarına Hastalık Bulaşır Mı ve Bunlardan İnsanlara Geçer Mi ? 

Hastalık, evlerde beslediğimiz kafes kuşlarına bulaşmaz. Çünkü  bulaşmaların çoğu infekte olmuş hayvan, eşya, su ve yemlerle olur. Bu nedenle özenle beslenen kafes kuşları hastalığa yakalanmaz, dolayısıyla da bunlardan insanlara bir bulaşma da söz konusu değildir.

Hastalık Çıkan Ve Şüpheli Yerlerdeki Sağlıklı Hayvanlar Neden İtlaf Edilmektedir ?

Kuş gribi hastalığının kontrol edilmesindeki temel işlemlerden bir de itlaftır. Bu işlem yalnızca Türkiye’de değil, hastalığın çıktığı bütün ülkelerde uygulanır. İtlaf işlemi, belli koşullarda yapılır. Amacı, yayılmayı engellemek ve asıl olarak insan sağlığını korumaktır.

Kuş-Gribi

 

Çiftlik ve Kümeslerdeki Tavuk Vebası Tedbirleri Yeterli Midir ?

Bunu sağlayacak bilinç, yetiştiricilerde istenilen düzeye ulaşmıştır. Bakıcılardan teknik personele kadar bütün işletme çalışanlarına, gerekli bilgilendirme yapılmıştır. Buna rağmen, uygulamadaki bazı hatalar ve eksik alınan biogüvenlik önlemleri sebebiyle çiftliklerde de hastalık görülebilir. Fakat hastalık, rutin kontroller sonucu  rahatlıkla tespit edileceği için insan sağlığını riske edecek bir durum yoktur. Kanatlı hayvanların ve ürünlerinin hareketleri, hem Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı çalışan hem de işletmelerde görevli olan Veteriner Hekimler tarafından düzenli olarak kontrol edilmektedir. Hastalık tespit edilen veya şüpheli görülen hayvanlar ve ürünler itlaf ve imha edilmektedir.

Tavuk Vebası hastalığının  işletmelere girişini önlemek adına, biogüvenlik uygulamaları büyük önem taşır. Etmenin girişini önlemek için gerekli her önlem alınmalıdır. Kontamine su, yem, giysi, ayakkabı ve ekipman, virüsün bulaşmasında etkin rol oynar. Virüsün bir bölgeden başka bir bölgeye taşınması ise satıcılar, açık kanatlı satış yerleri, göçmen kuşlar aracılığı ile olur.
Tavuk Vebası

 

Alınan Önlemlere Rağmen Hastalık Çıkarsa Ne Yapılması Gerektiği Biliniyor Mu ?

En küçük bir şüphe durumunda dahi, laboratuvar tetkikleri için gereken numuneler alınmakta ve sonuçlar alınıncaya kadar işletmeye her türlü giriş çıkış önlenmektedir. Pozitif sonuç alınması durumunda kümeste bulunan bütün hayvanlar itlaf edilir. İtlafın ne şekilde yapılacağı ve bulaşmayı önlemek adına alınması gereken tedbirler mevzuatta bellidir. Tüm bu bilgiler, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ayrıntılarıyla beraber üretici firma ve kişilerle paylaşılmıştır.

Tavuk Ve Yumurta Tüketiminin Sakıncası Var Mıdır ?

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kontrolleri yapılan üretim yerlerinde şu ana kadar hastalık saptanmamıştır. Bu nedenle, bu işletmelerde üretilen hayvanların ve yumurtalarının tüketiminde bir sakınca bulunmamaktadır. Bunun dışında, bir bölgede hastalık çıksa dahi, hastalık olmayan sürülerden temin edilen et ve yumurta tüketilebilir. Yanlış bilinen bir husus da yumurtaların yıkanarak tüketilmesidir. Hastalıktan korunmak için yumurtaları yıkamaya gerek yoktur.

entegre-Tesis

Grip Aşısı Kuş Gribini Önlemede Yeterli Midir ?

Hayır. Hali hazırda yapılan mevsimsel aşılar, kuş gribine neden olan virüsü önleyici etkiye sahip değildir.

Kanatlı Hayvanlar İçin Tavuk Vebası Aşısı Var Mıdır ?

Evet. Kanatlılar için üretilen bir çok aşı çeşidi vardır. Ancak ülkemizde ruhsat almış bir aşı yoktur. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenecek yol haritasına göre ülkemizde de aşılama çalışmaları yürütülecektir.

Hastalığa Müdahalede Bulunan Personelin Alması Gereken Tedbirler Nelerdir ?

  • Hastalık mihrakı için, içinde banyosu bulunan ayrı bir oda ayrılmalıdır.
  • Bu odaya girecek personel, standartlara uygun FFP3 solunum maskesi takmalıdır. Çalışmaya başlanmadan maskenin uygunluğu kontrol edilmelidir.
  • Şüpheli vak’alara müdahalede bulunan bütün çalışanlar, sıvı geçirmeyen ve vücudu iyice saran tulumlar giymelidir. Elleri kavrayan eldivenlerin, çizme ya da galoşların kullanılması gerekir.
  • Özellikle ellerin temizliği ve hijyenine özen gösterilmelidir.
  • Hastalığa yakalanan ya da hastalıktan şüphelenilen kanatlılarla temasta bulunan tüm çalışanların koruyucu gözlükler kullanması şarttır.
  • Hastalığa yakalanan ya da hastalıktan şüphelenilen hayvanlar ve tıbbi atıklar, sızdırmaz özellikteki tıbbi atık poşetlerine, çantalarına veya konteynırlara konulmalıdır. Sonrasında bunların biogüvenlik önlemleri alınarak itlaf ve imha edilmeleri gereklidir.
  • Hastalık çıkması durumunda, kritik mekanların dezenfeksiyonu yapılmalıdır.
  • Müdahalede bulunan personelin elbiseleri hastalığı taşıyabileceği için gereken tedbirler alınmalıdır.
  • Tavuk Vebası çıkan bölgelerde, gereken tedbirleri almadan hasta hayvanlarla bir şekilde temas eden kişilerin muhakkak İl Sağlık Müdürlüklerine müracaat etmeleri gereklidir.

Koruyucu-Ekipman

Şüpheli Bölgelerde Avlanmak Riskli Midir ?

Avcılık yapan kişilerin doğal hayattaki kanatlı hayvanlarla temas etmesi, kuş gribi virüsünün taşınması olasılığını arttıracaktır. Bu yüzden, hastalığın başlamasına veya yayılmasına neden olacağından,  riskli bölgelerde avcılık engellenmelidir. Bunun ötesinde avcılık yapan kişiler konuyla alakalı detaylı bir şekilde bilgilendirilir.

Tavuk Vebası Virüsüne Karşı Hangi Dezenfektanlar Kullanılmalıdır ?

  • Sabun ve deterjan kullanımı pek çok durumda birinci seçenek olmaktadır. Influenza A virüsünün çevresinde bir yağ tabakası vardır. Bu tabaka, virüsün konakçı hücrelerine girişini kolaylaştırır. Deterjan kullanımı, bu tabakayı parçalamasından dolayı etkilidir. Virüs suda canlılığını koruduğu için, sadece su ile yapılan yıkamalar etkisizdir. Bu yüzden muhakkak deterjan kullanılmalıdır.
  • Virüs, hasta hayvanların dışkılarında canlılığını devam ettirir. Bu yüzden, dışkıyla kontamine materyaller mutlaka dezenfekte edilmelidir.
  • Genel hijyen kuralları, hastalık riskini azaltır fakat her işletmeye özel bir dezenfeksiyon prosedürü belirlenmelidir.
  • Piyasada  satışı yapılan bütün dezenfektanlar, virüsü rahatlıkla öldürür.

 

Kuş-Gribi

 

Çiftçiler Hayvanlarını Korumak İçin Neler Yapmalıdır? Biyogüvenlik Uygulamaları Nelerdir ?

Yetiştiricilik yapan herkesin, biogüvenlik tedbirlerini uygulaması gerekir. Bu uygulamaların eksikliği ya da yapılmaması durumunda hastalığın çıkış ve yayılış riski artar. Alınması gereken önlemler şunlardır :

  • İnsanlar, hastalığın yayılması ve bulaşmasında aktif rol oynadıkları için insan hareketlerinin kontrolü önemlidir. Hastalığın çıktığı veya şüphelenildiği yerlerdeki insanların hareketlerinin sınırlandırılması gereklidir.
  • Bütün personelin, farklı işletmelere girişi önlenmelidir.
  • Kanatlı işletmelerine giriş yapacak kişilerin duş almaları ve özel kıyafet giymeleri sağlanmalıdır.
  • İşletme ve kümes girişlerinde, içinde dezenfektan bulunan ayak banyoları olmalıdır.
  • Çiftlikte çalışan herkes, banyo yapıp özel kıyafetler giymeli ve bu kıyafetlerle dışarı çıkmamalıdır.
  • Çiftlik çalışanları kendi evlerinde kanatlı hayvanları yetiştirmemelidir. Çalışanlar ayrıca kanatlı beslenen diğer yerlerden de uzak durmalıdır.
  • İşletmede, ısıl işlem gören kaliteli yemler ve temiz kaynaklardan sağlanan sular kullanılmalıdır.
  • Kullanılan alet ve ekipmanlar virüsle bulaşmadan korunmalı ve kümeslere sokulmadan önce dezenfeksiyonları sağlanmalıdır.
  • Yabani kuş, fare, köpek, kedi gibi hayvanların işletmeye girişi önlenmelidir.

 

Biogüvenlik uygulamaları

 

Numunelerin Alınması ve Gönderilmesinde Nelere Dikkat Edilmelidir ?

1 – Şu materyaller numune olarak laboratuvara gönderilir .

  • Yeni ölen kanatlılar ve hastalandıktan sonra gönderilmek üzere öldürülen kanatlıların bütün vücudu.
  • Hastalanan ve yeni ölenlerin kloaka ve trakelerinden alınan svaplar.
  • Hindi, kaz ve devekuşu gibi iri hayvanların bütün halde gönderilmesi sıkıntı yaratabileceğinden, bu hayvanların boyunları dahil olmak üzere baş bölgesi.
  • Aseptik şartlarda alınan dalak, karaciğer, bezli mide, akciğer ve bağırsak içerikleri.

2 – Doku ve svap örnekleri alınmışsa, numuneler, içerisinde antibiyotik bulunan taşıyıcı sıvılar içinde, kapalı kaplarda laboratuvara gönderilmelidir. Varış zamanı 2 günden uzun sürecekse gönderilmemelidir.

3 – Ölen bütün kanatlılar gönderilmemeli, içlerinden 3 – 5 adet numune olarak ayrılmalıdır. Laboratuvarlar tarafından talep edilmediği taktirde aynı yerde farklı günlerde ölen hayvanlardan 2. defa numune alınıp gönderilmemelidir. 2. numunelerin gönderimi yalnızca negatif sonuç alınıncaya kadar,  “Kuvvetle Olası Mihrak” durumlarında, takip amacıyla yollanır.

4 – Numunelerin alınması esnasında koruyucu elbise, eldiven, bone ve maske kullanılmalıdır.

5 – Numunelerin çevreye virüs bulaşmasını engelleyecek tedbirler alınmalıdır. Gerekli biogüvenlik sağlanmalı ve sonrasında nakledilmelidir. Numune hayvanlar tek tek sızdırmayan poşetlere konmalı, ve ağızları iyice kapatılmalıdır. Sonrasında temiz ve sağlam bir numune kabıyla nakledilmelidir.

6 – Değişik kümeslerden alınan numuneler, birlikte yollanmamalıdır.

7 – Numunelerin soğuk zincirde nakledilmeleri sağlanmalıdır.

8 – “Numune Gönderme Protokolleri” okunaklı şekilde, eksiksiz olarak doldurulmalıdır.

9 – Laboratuvar analizlerinde, çok sayıda ölüm şekillenen numunelere ve öncesinde hastalık tespit edilmeyen illerden gelen numunelere öncelik verilmelidir. Negatif çıkan sonuçlar hemen İl Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilmelidir.
Tavuk Vebası

Tavuk Vebası İtlaf ve İmha İşlemlerinde Nelere Dikkat Edilmelidir ?

Tavuk Vebasının önlenmesi, kontrol altına alınması ve eradikasyonu için yapılması gereken imha, itlaf ve dezenfeksiyon işlemlerinde, mevzuatlara uygun hareket etmek son derece önemlidir. Bunun için uyulması gereken kurallar aşağıda listelenmiştir.

  • İtlafa başlamadan önce, hayvanların sayısı, nasıl itlaf edilecekleri ve nereye gömülecekleri belirlenmelidir. Konu hakkında hayvan sahipleri bilgilendirilmelidir.
  • Hayvanlar mümkün mertebe hızlı ve acı çekmeyecekleri bir biçimde itlaf edilmelidir. Bunun için, “Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatı” (OIE) tarafından hazırlanan “Hastalık Kontrolünde İnsancıl Yolla Hayvan Öldürme Kılavuzu”ndan yararlanılır.
  • İtlaf çalışmaları, Veteriner Hekimler tarafından koordine edilir. Ekiplere, biogüvenlik önlemleri ve itlaf yöntemi hakkında bilgi verilir.
  • İtlafa başlamadan evvel koruyucu giysiler giyilmelidir. Çalışmalar esnasında görevliler haricindeki kişilerin bulunmamasına dikkat edilmelidir.
  • İtlaf, mümkünse hava kararınca yapılmalıdır. Çevreye zarar vermemeye dikkat edilmelidir.
  • Prensip gereği hastalık belirlenen ve hastalıktan şüphe duyulan sürülerde bulunan bütün hayvanlar itlaf edilir. Öncelikle hasta olanlar, sonra da hastalarla teması bulunanlar itlaf edilir.
  • Köy tavukları hastalanırsa, 3 km yarıçapındaki bütün kanatlılar itlaf edilir.
  • Güvercinlerde ve yabani kuşlarda hastalık tespit edilirse, çevrede bulunan evcil hayvanlarda klinik taramalar yapılır. Bu hayvanlarda da hastalık çıkarsa itlaf başlatılır.
  • Hayvanlar, küçük gruplara ayrılarak, anestezi uygulanarak, karbondioksit gazıyla itlaf edilir. Uygun şartlara sahip olan ticari kümeslerde, kümes içine gaz verilerek de itlaf işlemi yapmak mümkündür.
  • Kanatlılar, mümkünse kümeste veya en yakın yerde itlaf edilmelidir. hayvanların öldüğünden emin olmak gerekir.

 

Kuş-Gribi

 

İtlaf Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir ?

  • İtlaf yapılan kümesteki bulaşık yemler, yumurtalar, altlık ve viyoller imha edilmelidir.
  • İmha çukurları yerleşim yerlerinden ve akarsulardan uzak yerlerde açılmalı, minimum 2 m genişliğinde ve 2m derinliğinde olmalıdır. Çukurlar kapatılmadan önce sönmemiş kireç dökülmeli, minimum 1 m kalınlığında toprakla kapatılmalıdır. Oluşacak gazın çıkabilmesi için üzeri fazla bastırılmadan örtülmelidir.
  • Tavuk Vebası hastalığı tespit edilen kümesler öncelikle dezenfekte edilmelidir. Kümes yakınındaki yerler de dezenfekte edilir.
  • İtlafta  kullanılan alet ve ekipmanların yeniden kullanılmaları gerekiyorsa mutlaka dezenfeksiyona tabi tutulmalıdır.
  • Çalışma yapacak kişiler koruyucu giysileri olmadan işe başlamamalıdır. Tek kullanımlık giysiler, iş sonunda imha edilmelidir.
  • Çalışma sırasında herhangi bir yiyecek veya içecek tüketilmemelidir.
  • İş bitiminde kişisel temizlikler yapılmalı ve eller dezenfekte edilmelidir.

 

Tavuk Vebası Hastalığında Yaygın Bir İtlaf Gerekli Midir ?

Hayvanların gen kaynaklarının korunması, gıda güvencesinin sağlanması ve gelir seviyesi düşük insanların protein ihtiyacını karşılanması için yaygın bir itlaf yapılmamalıdır. Hastalığı kontrol altına almak için sınırlı bir itlaf uygulanmalıdır.

Hastalık Çıkan İşletmeye Yeniden Hayvan Konulurken Nelere Dikkat Edilmelidir ?

1 – Hastalığın çıktığı kümeslere tekrar hayvan koyulmadan önce, virüsün halen kümeste olup olmadığını anlamak için duyarlı (sentinel) hayvanlarla bir çalışma yürütülür.  Bu aşamada aşağıda verilen kurallar uygulanmalıdır :

  • Sentinel hayvanlar daha önce kullanılmamış olmalıdır.
  • Hastalığa karşı aşılanmamış hayvanlar kullanılmalıdır.
  • Kullanılacak  hayvanlar en az 3 haftalık omalıdır. Kümese konmadan önceki 14 günde hastalığa karşı serumları negatif olmalıdır.
  • Hayvanlar, ayırt edici ayak işaretleri ya da tanımlama işaretleriyle tanımlanmış olmalıdır.

2 – Etkili bir dezenfeksiyon sonrasında 5 gün geçirilmeden sentinel hayvanlar konulmalıdır.
3 – Bu hayvanlar, kümesin her tarafına temas edebilecek halde yerleştirilmelidir.
4 – Yerleştirilecek hayvanların sayısı, kümes kapasitesinin % 1’ine tekabül etmelidir.
5 – Hayvanlar minimum haftada bir resmi veteriner hekimler tarafınca muayene edilmelidir.
6 – Sentineller minimum 21 gün kümeste tutulmalıdır.
7 – Bu süre içinde ölen bütün hayvanlar patolojik olarak tetkik edilmelidir.
8 – Bu hayvanlarda virüsü tespit edebilmek için kan, balgam veya dışkı numunesi alınır.

Sosyal Medyada Paylaşın:
İlginizi Çekebilir

BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort