Fasulye Sarı Mozaik Virüsü, Bean Yellow Mosaic Potyvirüus (BYMV)  adlı etmenin oluşturduğu viral bir sebze hastalığıdır.

Hastalık Tanımı

Etmen Potyviridae familyasına ait potyvirus cinsine aittir. 750 nm uzunluğunda olup 12-15 nm genişliğinde çubuk şeklinde esnek bir moleküler yapıya sahiptir. Linear tek sarmal RNA içermektedir. Etmenin bir çok çeşidi de vardır. Virüs, Acyrthosiphon pisum, Macrosiphum euphorbiae, Aphis fabae, Aulacorthum solani ve Myzus persicae gibi çeşitli yaprak bitleri ile non-persistent bir şekilde taşınmaktadır. Mekanik olarak bitki öz suyu ile ya da tarımsal alet ve makinelerle de taşınabilmektedir. Fasulyede tohumla taşınmamaktadır fakat bakla, çayır üçgülü, acı bakla gibi farklı baklagillerde tohumla taşınabilmektedir.

Fasulye Sarı Mozaik Virüsü Belirtileri

Hastalığın tipik belirtileri, yapraklardaki parlak mozaik lekeler ve beneklenmelerdir. Yaşlı yapraklarda bu belirtiler daha belirgin hale gelirken yapraklarda sertleşme, kırışma ve hatta fincan şeklinde kıvrılmalar da görülmektedir. Hastalıklı bitkiler diğer bitkilere göre  daha kısa kalır, geç çiçek açar ve meyve verimi düşüktür. Hastalığın şiddetine göre  sürgün uçlarındaki nekrozlardan geriye doğru ölümler de meydana gelmektedir.

Fasulye Sarı Mozaik Virüsü Konukçuları

Hastalık etmeninin fasulye dışındaki konukçuları, bezelye, soya, bakla, acı bakla gibi baklagillerdir. Bunun  yanında yonca, üçgül, fiğ gibi yem bitkileri ve menekşe, glayöl gibi bazı süs bitkilerinde de hastalık görülmektedir.

Mücadelesi

Kültürel Önlemler

1 – Hastalıkla mücadelede dikkat edilmesi gereken en önemli husus çeşit seçimidir. Virüse karşı dayanıklı olmayan sarılıcı ya da yarı sarılıcı fasulye çeşitleri yerine virüsün zarar yaptığı arazilerde çalı formunda olan fasulye çeşitleri tercih edilmelidir.

2 – Fasulye üretimi yapılan arazilerin kenarlarında veya yanlarında virüsün konukçusu olan diğer bitkilerin olmamasına dikkat edilmelidir. Özellikle kış konukçularının olmaması gerekir.

3 – Yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır.

4 – Tarlanın rüzgar almasına havalanmasına dikkat edilmeli, ekim – dikim ve arazi ona göre seçilmelidir.

5 – Bulaşıklık şüphesi olan bitkiler ve çevresindekiler sökülerek imha edilmelidir.

6 – Virüs bir çok vektör ile taşınabildiğinden dolayı vektör mücadelesi hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla çok önemli bir kültürel mücadele yöntemidir.

Kimyasal Mücadele

Bu hastalığa karşı kullanılabilecek etkili bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır.