Dut Yetiştiriciliği ve Üretimi

Dut Yetiştiriciliği ve Üretimi

Dut,  kuzey yarım kürenin ılıman ve subtropik bölgelerinde yetişen bir ağaç ve onun meyvesine verilen isimdir. Ülkemizde meyvesinden faydalanmak için yetiştirilen çeşitler, beyaz dut, kara dut ve kırmızı veya mor duttur. 1970’li yıllarda ülkemizdeki ağaç sayısı 5 milyon iken kerestesinden faydalanmak için  ağaçların kesilmesi sonucu bu sayı yarıya inmiştir.

Ülkemizde  yetiştiriciliği en fazla Malatya, Ankara, Erzincan, Elazığ, Erzurum, Ordu ve Kahramanmaraş’ta yapılmaktadır. Besleyici özelliği ile önemli bir potansiyele sahip olan dut, taze tüketiminin yanı sıra işlenmiş olarak da tüketilebilmektedir. Meyvesinden pekmez, reçel, pestil, dut ezmesi, dut kurusu, cevizli sucuk, sirke, meyve suyu gibi bir çok ürün elde edilebilmektedir. Meyvesi sevilerek tüketilmesine  karşın yumuşak yapısı nedeniyle raf ömrü oldukça kısadır. Ancak karadutlar soğuk hava depolarında bir ay, dondurucularda ise daha fazla süre depolanabilmektedirler.  Bu nedenle karadut sanayide kullanım açısından daha avantajlıdır.

 

 

Ekolojik İstekler

Toprak ve iklim istekleri açısından seçici olmayan bir bitkidir. Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde yetiştirilebilir.

 

İklim İsteği

Bitki, sıcak ılıman ve bol güneşli bölgelerde en iyi verimi verir. Meyve ağacı yetiştiriciliği yapılan her yerde bu ağacın yetiştiriciliği de yapılabilir.

 

Toprak İsteği

Ağacı en iyi verimi tınlı, kumlu-tınlı veya killi-tınlı topraklarda vermektedir. Yetiştiriciliğin yapıldığı arazideki toprağın ph derecesi 6.5-7 olmalıdır. Özellikle  ağacının dikildiği yerde taban suyu toprak yüzeyine yakın olmalıdır.

 

 

Karadut

 

 

Toprak İşleme

Dut yetiştiriciliği yapılan bölgenin iklim özelliklerine bağlı olarak değişmekle birlikte açık veya örtülü toprak işleme sistemleri kullanılabilir. Su kaynakları yeterli geldiği takdirde örtülü yada yarı örtülü toprak işleme sistemleri kullanılması önerilir. Örtülü toprak işleme yönteminde yalnızca aşırı boylanmış otlar biçilir yada özellikle ağaç altında yabancı ot ilaçları ile düzenli bir savaşım yapılır. Genç bahçelerde herbisit kullanırken çok dikkatli olunmalıdır.

 

Sulama

Toprağın neminin optimum değerde olduğu topraklarda  ağacı iyi gelişir ve yüksek verim verir. Yaz aylarında, sıcak ve kurak devrelerde sulamaya özen gösterilmelidir. Sulama iyi yapılırsa ağaçların verimi %50 artar. Verilen sulama suyunun kalitesi iyi olmalı ve aşırı sulama yapmaktan kaçınılmalıdır.

 

 

Beyaz dut

 

Gübreleme

Ağaçların iyi gelişmesi ve veriminin artması için azotlu, fosforlu ve potasyumlu karışım gübreler verilmelidir. Gübreleme yapılmadan önce toprak analizi yaptırılmalı ve bu analiz sonuçlarına göre gübreleme yapılmalıdır. Gübreleme ilkbahar, yaz ve sonbahar aylarında üç defada verilmelidir. Sulama yapma imkanı bulunmayan bahçelerde fosforlu ve potasyumlu gübreler sonbaharda, azotlu gübreler ise ilkbahar ayında toprağa verilmelidir.

 

Budama

Dikimi yapılmış  ağaç gelişmeye başladıktan sonra şekil budamaları, ürün vermeye başladığında ise ürün budamaları yapılmaya başlanmalıdır. Ağaçların gelişimi ve ürün verimi bakımından doğru budama yapılması büyük önem taşımaktadır. Beyaz ve kırmızı dut çeşitleri hızlı ve uzun sürgünler oluştururlar. Karadutta ise sürgünler kısadır ve daha yavaş gelişir. Bu durumlar göz önünde bulundurularak budamalar yapılmalıdır. Verim dönemindeki  ağaca sert kesimler yapılmamalıdır.

 

 

 

 

Zirai Mücadele

Önemli bir hastalığı bulunmamaktadır. Ağır ve rutubeti yüksek topraklarda kök ve kök boğazı çürüklüğüne dikkat edilmelidir. Ağaçlarında sık karşılaşılan zararlı kabuklu ve unlu bitlerdir. Bu tip zararlıların yoğunluğu arttığında hasat sonrası veya kış mücadelesi mutlaka yapılmalıdır. Bazı yıllarda ağ kurtları ve benzeri zararlılarla, teknik talimatlara uygun olarak kimyasal mücadele yapılmalıdır.

 

Dut Hasadı

Ağaçlar, meyveleri olgunlaştığında altına bir örtü serilerek ve dalların sallanması suretiyle hasat edilmektedir. Hasat yaparken dalları sallamak amacıyla sopalarla dallara vurmak çok yanlış bir davranıştır. Sopalarla vurulan noktalarda açılan yaralardan hastalık ve zararlıların girmesine neden olur. Karadut ağaçlarında ise hasat daha farklıdır. Karadut meyveleri daldan kolay kopmadıkları için elle hasat edilmektedirler. Kurutmalık bazı türler ise meyvelerin ağaç üzerinde kuruması sonrasında hasat edilmektedir.

 

 

Dut kurusu

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?

Maltepe Escort alanya Escort atasehir Escort istanbul escort manavgat Escort