Aronia (Aronya), gülgiller familyasında yer alan, halk arasında güç meyvesi olarak adlandırılan bir bitki türüdür. Anavatanı Kuzey Amerika olmakla birlikte, uzun süredir Kuzeydoğu Avrupa’da tüketilmektedir. Ülkemizde Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü‘nde Aronia yetiştiriciliği hakkında araştırma ve denemeler devam etmektedir. Aronia, çalı formunda bir bitkidir ve boyu maksimum 1,5 – 2 m aralığındadır.
Kızılderililer bu meyvenin ilaç etkisi gösterdiğine inanmışlar ve bu yönünden faydalanmaya çalışmışlardır. Ayrıca bitkinin meyvelerini kurutup, yemeklere de ilave etmişlerdir, aynı şekilde yaprakları da kurutarak farklı çaylar ortaya çıkarmışlardır.
Aronia yaprakları sonbaharda kızıl renge bürünerek görsel bir şölen oluşturur ve kışa gelindiğinde yapraklarını döker. Estetik bir görüntüye sahip yaprakları sayesinde süs bitkisi olarak da kullanılmaktadırlar. Nisan sonu – Mayıs başı dönemlerinde çiçek açan bitkinin çiçek açması yaklaşık on gün sürmektedir ve çiçekleri beyaz renkte eşsiz bir manzara yaratmaktadır. Meyvesi ise mor menekşe – siyah tonlarında olup, buruk bir tada sahiptir.
Aronia, sert iklim koşullarına karşı oldukça dirençli bir bitki türüdür. Kışın sert geçtiği bölgelerde -25° C sıcaklığa kadar dona karşı direnç gösterir ve şehir içinde yer alan bahçelerde kirliliğe karşı oldukça dayanıklı, güçlü bir bitkidir. Bol güneş alan ve yarı gölge arazilerde yetiştirildiğinde oldukça iyi sonuçlar elde edilebilir.
Aronia’nın yetiştirilebileceği toprak skalası oldukça geniştir ancak kalkerli topraklarda yetiştiriciliği yapılamaz. Toprağın çok kuru olduğu bölgelerde de genellikle bitkilerde demir eksikliği nedeniyle yaprakların sarardığı gözlenir. Bitki, killi toprağı ve hafif asidik pH koşullarını tercih eder ve 5.2 – 8 arası pH değerlerinde yetişebilir.
Aronia yetiştiriciliği için yapılacak toprak hazırlığı, temel hazırlık işlemlerinden arazinin tesviye edilmesi, toprağın ufalanması için yaklaşık 30 cm derinlikte çift sürülmesi, tapanlanması ya da çapalanmasından oluşmaktadır.
Aronia, tozlaşmaya ihtiyaç duymayan kendine döllenen bir bitkidir. Kendi çekirdeklerinden dahi üretimi yapılabilir. Aronia’nın arazi koşullarına ve yetiştiricilik gayesine göre değişebilen farklı dikim aralıkları bulunmasına karşın genel olarak kabul edilen dikim aralığı 0,6 m X 4 m’dir. Ancak geniş arazilerde 3 x 1,5 m aralıklı sıralara dikilmelidir.
Toprağın buzlanmaması ve vejetasyonun henüz başlamaması koşulu ile sonbaharda, kış boyu ve ilkbahar başlarında dikimi yapılabilir. Sıralar iplerle belirlenerek her 1,5 metrede bir sopa dikilerek dikim yeri işaretlenmelidir. Sıraların yerleştirilme yönlerinin kuzey – güney şeklinde olması önerilmektedir. Toprak yeterli oranda ufalandıysa ve istenen nem miktarına sahipse dikim işlemleri hızlı yapılır. Sıralar üzerinde çapı 30 cm, derinliği 20 cm kadar olan çukurlar açılarak dikim bu çukurlara yapılır.
Dikim işlemlerinin ardından kök sisteminin üstüne atılan toprak ayakla bastırılarak sıkıştırılır. Ancak bu işlem esnasında kök boynundan çıkan, fundanın oluşmaya başladığı filizler olan yan dallara zarar verilmemesine özen göstermek gerekmektedir. Çalının 3 metre çapında, 2,5 m boyunda 30 kadar filizi oluşabilir.
Aronia yetiştiriciliğinde toprağın tercihen sürekli nemli kalması istenmektedir ancak toprak iyi drene edilmiş olmalıdır. Bu nedenle yağışların yetersiz olduğu bölgelerde toprak nemi baz alınarak uygun sulama yapılmalıdır.
Yabancı ot mücadelesi için sıra üzerleri ilkbaharda çapalanır. Sıra aralarında ilkbaharda toprak işleme yapılır. Yaz aylarında da toprak sık sık kabartılmalı, sonbaharda derin bir sürüm daha yapılmalıdır.
DİKKAT! Tüm yetiştiriciliklerde geçerli olmak üzere, gerek hastalık, gerek zararlı, gerekse yabancı otlara karşı pestisit kullanmak gerekebilir. Bu durumda mutlaka yetkili Ziraat Mühendisleri tarafından reçete edilmiş, Tarım ve Orman Bakanlığı‘ndan ruhsatlı pestisitler kullanılmalıdır. Pestisitler mutlaka,
Bitkinin meyveleri ağustos ayında olgunlaşmakta ve meyveler uzun süre bitki üzerinde kalabilmektedir. Bitki verime 2 – 3 yaşından itibaren başlamaktadır. Hasat yaklaşık bir ay devam etmektedir. Yaşa göre bitki başına ve dekara verim aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
BİTKİ YAŞI |
BİTKİ BAŞINA VERİM (kg) |
DEKARA VERİM (kg/dekar) |
2 |
0.4 |
80 |
3 |
2.5 | 500 |
4 |
5 |
1000 |
5 | 6 |
1200 |
6 – 10 |
8 |
1600 |
11 + | 10 |
2000 |
BURAYA TIKLAYARAK Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı “Aronya Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi“ne ulaşabilirsiniz.
Doğal şifa meyvesi ve koruyucu meyve olarak isimlendirilen Aronia’nın antioksidan özelliğinden yararlanmak için meyve suyu olarak günde iki kez 50-60 ml tüketmek kafidir, önerilen maksimum tüketim değeri günlük 200 ml olarak sınırlandırılmıştır. Tüketim kuru meyve olarak yapılacaksa meyveler öncelikle 41-42°C’de kurutulur ve günlük 40 gram tüketim yeterli olmaktadır.
Meyvenin kendisini yemek yalnızca suyunu içmeye nazaran daha etkilidir. Çünkü meyvenin kabuğu etkili madde miktarı yönünden oldukça zengindir. Meyve farklı yapılarda kimyasallar içermektedir. Yapılan bir araştırma sonucunda Aronia 100’den fazla bitki içerisinde en yüksek antioksidan miktarına sahip olması yönünden bir kez daha dikkatleri üzerine toplamayı başarmıştır.
Dikimini dusunmekteyiz.
Halen ceviz yetistirmekteyiz.
bende bu bitkiden ekmek istiyorum. eğer telefonla iletişime geçebilirsek sevinirim. 05057701398 teşekkürler.
Sitemiz tamamen bilgilendirme amaçlı olup, herhangi bir fide – fidan – tohum satışı yapılmamaktadır. Ali Bey’e telefonla geri dönüş yapılmış ve yetiştiricilikle ilgili öneriler paylaşılmıştır.
Aronia yetiştirmeyi düşünüyorum ama kaliteli fidanı nerden bulabilirim ve üçreti ne kadar acaba bilginiz varmı?
Aronia fidanı dahil olmak üzere pek çok fidanı, Ali Botanik Fidancılık‘tan temin edebilirsiniz.
5 dönümlük bir arazim var.Yer Sakarya Pamukova.İklim olarak yetişir mi bilmiyorum.biz ayva ve üzüm işi yapıyoruz.ben emekliyim.yağabilirmiyim.bakımı zormudur.köyde kalmıyorum.işim olduğunda gidiyorum.ayvadan dönüm başına 7’y-8 bin TL gelir elde ediyoruz.aronyanın kg fiyatı kaça pzar buluyor.ne kadar gelir temin edebilirim.şimdiden teşekkürler.
Merhaba, Pamukova geçit kuşağında ve iklimi aronya için son derece uygun. Üzümsü meyveler genel olarak kolay yetişip çoğalan ve bakımları kolay olan bitkiler. Yalnız 5 dekarda değil de 500 m² kadar bir alanda deneme yaparak başlamanız daha iyi olacaktır.
Verim bitki başına 0.5-1 kg demişsiniz fakat bakanlığın ve antalya il tarım müdürlüğü online eğitimdeki verilere göre çook çok düşük bu. Bakanlık 10kg diyor, araştırma yapan hoca 5-15 kg bitki başına. Sizin kaynağınız nedir?
Aronya verimi bahçe tesisinden 1-2 yıl sonra başlayarak yıllar içinde artış göstermektedir. İsteğiniz üzerine yıllar içinde değişen verim miktarını bir tablo halinde yazıya ekledik.
Balıkesir Gönen de iklim olarak yetişir mi
Yetişirse 1 dönümlük arazide denemek istiyorum
Evet yetişir, deneme yaparak başlamanız da çok isabetli olur.
Amasya Suluova ve Samsun Ladik de yetiştirebilirmiyiz. Birde suyu çok mu istiyor yani detay verebilir misiniz
Evet yetişir. Düzenli sulamaya ihtiyaç duyar.
Merhaba aronya Adana’da ve çevresinde yetişir mi yetişebildigi sıcaklıklar nelerdir yüzde kaç nemde daha verimli olur
Merhaba. Yeterli ve düzenli sulama imkanı varsa yetiştirilebilir. Ancak Adana’da yarı gölge alanlarda yetiştirilmesi daha iyi olacaktır.
Konya’da yetiştirmek istiyorum iklim bakımından uygunmudur
Düzenli sulama yapma imkanınız varsa yetiştirebilirsiniz.
Merhaba Uygun ph değerine sahip mersin/tarsus bölgesinde İklim göz önüne alındığında yetişir mi acaba. Ayrıca satış için pazarı nasıldır
Merhaba, düzenli sulama ile yetiştirilebilir. Şu an için pazarı iyi, üretim talebi karşılamıyor. Ancak bir çok yeni aronya bahçesi kuruldu ve kurulmaya devam ediyor. Bu tür ürünlerde önümüzü görmek çok da mümkün değil. İleri dönemde kg fiyatı, bugünkü seviyesinde olmayabilir.
merhabalar 100 dönümlük bir arazide yapmayı düşünüyorum bu işi öncelikle kg satış fiyatı nedir ve iç anadolu da yapmayı düşünüyorum malatyada yerim var ama iklime ve toprağından dolayı güvenemiyorum bana detaylı bilgi alabileceğim bi yer var mı. iyi günler
Merhaba, 100 dekarlık bir alanda başlamanızı tavsiye etmem. Öncelikle 2-5 dekar arası bir alanda 2-3 yıllık bir deneme yapın bence. Düzenli sulama yapmanız gerekecek. Kg satış fiyatı stabil değil maalesef. Taze aronyanın serbest piyasada 60 – 200 TL arasında değişen fiyatlarda satışı yapılıyor. Özellikle kanser hastaları tercih ettiği ve dikim alanları sınırlı olduğu için bu aralar pazar problemi yok ancak 3 yıl sonrası için bir öngörüde bulunabilmem imkansız.
sonuç olarak ben bu işin pazarını kuracağım 2-5 dekarlık bir arazi benim için ölü yatırım olur ve 3 yıl sonra verim alabiliyorum zaten bunun için 100 dekara dikmek istiyorum
Siz bilirsiniz, ben dikim alanının kademeli olarak arttırılması taraftarıyım. Yine de bu kadar büyük bir yatırım yapacaksanız fizibiliteyi profesyonel olarak yaptırmanızı tavsiye ediyorum. İç Anadolu Bölgesi için yatırım maliyeti daha yüksek çıkacaktır.
Biz Ankara kalecikte yapmayı planlıyoruz 1 dönüm tarlamız var Ankarada olurmu?Düzenli sulama demişsiniz ayda kaç kez sulanacak biz köyde yaşamıyoruz ek olarak bu işe girmek istiyoruz iyi bir gelir elde edersek tamamen bu işe dönmeyi düşünüyoruz.Kosgeb bu işi destekliyormu bilginiz varsa lütfen cevaplarmisiniz
Sulama sıklığı yağış durumuna, sıcaklığa, toprak yapısına ve drenaj şartlarına göre değişkenlik gösterir. Yaz aylarında ortalama haftada 2 sulama yeterli olacaktır. Kosgeb desteklemeleri hakkında bilgim yok maalesef.
Merhaba,
Trakya bölgesinde Keşan ve Gelibolu olarak iki lokasyonda denemek istiyorum acaba uygun mudur?
Çok su ister mi?
Bir sıkıntı olacağını düşünmüyorum. Mutlaka su ister.
Düzenli ve yeterince yüksek verimle daha iyi büyüme elde etmek için kuru havalarda yagis almiyor ise ilkbahar ve yaz başında düzenli olarak meyve ve kök olusturdugundan ek sulama isteyebilir..Gelibolu bölgesindeki rüzgarli hava kesandaki kuru ve gec donlar zarar vermez cünkü bitki genetik olarak kuzey amerika kökenli olup -25 lere dayanmaktadir..Sadece hasat zamani nasil hasat yapilacagini cözmeniz lazim..
Öncelikle merhaba Manisa/Alaşehir’in Kozluca köyünde yerimiz var acaba aronya meyvesi için bölge uygunmudur acaba birde gübre ilaç falan istermi?
Düzenli sulama imkanı varsa yetiştiricilik yapılabilir. Çok fazla hastalık ve zararlısı yok, ilaçlama sıklığı az bir meyve. Toprak ve yaprak analizi sonuçlarına göre gerekli gübreleme yapmak gerekir.
Merhaba Dikim esnasında Leonardit gübre vericem uygunmudur
Zararı olmaz. Ancak toprak analizi yaptırmadan gübreleme programı hazırlanmamalı.
Malkara, aronya yetiştiriciliği için uygun mu?
Düzenli sulama imkanı varsa uygundur.
Bu yorum, genel hatlarıyla çok doğru olmuş. Bitki şu anda çok popüler ve pazarlama stratejisinden uzak ekilişlerden kaçınmak gerekir. Yalova ve çevresi için şu anda pazar problemi yok ama bu ileride sorun yaşanmayacağı anlamına da gelmez çünkü henüz hasat edilmeyen pek çok bahçe tesis edilmiş durumda. Aronya soğuk iklim meyvesi ve genel anlamda sulama imkanı olan hemen her yerde yetiştirilmesi mümkün ama yine de bölgeye adaptasyonunu görmek adına küçük parsellerde denendikten sonra büyük bahçeler tesis edilmesi daha sağlıklı olacaktır.
Merhabalar ben Çorumda yaşıyorum. Hemşireyim. Bir sağlıkçı olarak aronya bitkisi dikkatimi çekti. Toprakla vee bitki ile uğraşmayı seviyorum. Eşim emekli ve 7.5 dönüm su sıkıntısı olmayan bir arazim var. 5 dönüşme aronya dikmek istiyorum. Kaç adet fidan almalıyım?Bir de fidan maliyeti ne kadar olur? Yardımcı olursanız sevinirim.
Merhaba. Öncelikle arazinizin aronya tarımına uygun olup olmadığını tespit etmek için toprak tahlili yaptırdıktan sonra Çorum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden bilgi almanızı tavsiye ederim. Arazi yapısına göre ihtiyaç duyulan fidan sayısı değişir, onu da İl Müdürlüğü’nden arkadaşlar yerinde tespit sonrası karar verirler. Satış konusunda bir yönlendirmemiz olmuyor maalesef ancak şu kadarını söyleyebilirim, Yalova ve Bursa’da fidan temin eden birçok işletme var. Ayrıntılı bilgi ve tavsiye için Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Enstitüsü ile de irtibata geçebilirsiniz.